De biodiversiteit in Europa staat al jaren onder druk. Plantensoorten verdwijnen en de natuurlijke leefomgeving van dieren wordt bedreigd. Om de natuur in stand te houden, heeft de Europese Commissie in een Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR) vermeld welke planten en dieren, en hiermee hun natuurlijke leefomgeving, beschermd moeten worden door alle 27 lidstaten van de Europese Unie. In sommige gevallen worden hiervoor speciale beschermingszones aangewezen. Deze beschermingszones worden ‘Natura 2000’ genoemd. Alle Natura 2000-gebieden zorgen uiteindelijk voor een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden.

Biodiversiteit en klimaatadaptatie

Biodiversiteit kan een belangrijke rol spelen bij klimaatadaptatie. Door biodiversiteit te bevorderen, versterken we de natuurlijke weerbaarheid van onze leefomgeving tegen de extreme weersomstandigheden die het gevolg zijn klimaatverandering. Ook zal diverse natuur sneller en beter herstellen van natuurrampen. Dat komt doordat verschillende planten, dieren en micro-organismen samenwerken om de bodem gezond te houden, water vast te houden en het klimaat te reguleren. Een gevarieerder ecosysteem is gezonder en daardoor veerkrachtiger. De Natura 2000-status helpt een gebied klimaatbestendiger te maken door de bescherming en het behoud van belangrijke natuurlijke habitats.

Herinrichting beekdal Tongelreep

De Tongelreep is een beek die bij de Achelse Kluis, vanuit België, onze provincie binnenkomt. De beek stroomt bij Eindhoven in de Dommel. Waterschap De Dommel richt met dit project het beekdal van de Tongelreep opnieuw in. Het beekdal is onderdeel van het Natura 2000-gebied Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux. Met dit project gaat het waterschap verdroging van dit natuurgebied tegen. Ook zorgt ze ervoor dat het beekdal tegen extreme regenval en langdurige periodes van droogte kan. Dit is nodig voor een sterke natuur.

Watersysteem in balans

In de Wet natuurbescherming staan regels om de natuur in Europa te beschermen. In dit Natura 2000-gebied liggen bosjes en vennen die gevoelig zijn voor stikstof. Daarom moeten zij bescherming krijgen. Om dat te bereiken is het langer vasthouden van water noodzakelijk. Het grondwaterpeil mag niet te diep wegzakken, omdat dan de kans op verdroging ontstaat.

Het watersysteem wordt in evenwicht gebracht. Dit doet het waterschap enerzijds door meer water vast te houden, en anderzijds door de beek én natuur meer ruimte te geven. Het beekdal wordt hierdoor een natuurlijke waterbuffer. Zo kan het grondwater in drogere periodes aangevuld worden, en is er in nattere periodes ruimte voor de beek om buiten de oevers te kunnen treden. De beek krijgt een natuurlijkere loop; de beek krijgt flauwere oevers en een hogere beekbodem (zandsuppletie). Het waterschap verwijdert het systeem dat zij gebruiken om water af te voeren uit het gebied. Ook worden er op veel plekken greppels gedempt, zodat het water langer in het gebied blijft. Dit gebeurt niet alleen langs de beek, maar ook in het Leenderbos zelf.

Lees meer over dit project van Waterschap De Dommel.

Brabantse beschermde natuurgebieden

Nederland heeft in totaal 162 Natura 2000-gebieden, waarvan de provincie Noord-Brabant er 21 telt. Voor 15 van deze natuurgebieden is de provincie verantwoordelijk voor het beschermen van de natuur en het realiseren van een gunstige staat van instandhouding voor de in dat gebied aangewezen habitattypen- en soorten. Samen met terreinbeherende organisaties (TBO’s) en andere partners werkt de provincie hard aan het behouden en verbeteren van deze unieke Brabantse natuurgebieden.

Natuurherstel: mooier, gezonder én veiliger

Naast de bovengenoemde voordelen die een natuurlijk landschap biedt om verdroging en overstromingen tegen te gaan, is biodiversiteit cruciaal voor een gezondere leefomgeving. Gezonde ecosystemen zorgen voor schone lucht, zuiver water en vruchtbare grond. Dat maakt Natura 2000-gebieden aantrekkelijk voor wandelaars en recreanten. Natuurlijke variëteit maakt het landschap interessanter, levendiger en mooier.

Lees in dit artikel meer over het belang van ‘natuurlijke klimaatbuffers’.

Ben je benieuwd hoe kwetsbaar of veerkrachtig natuur is als het gaat om klimaatverandering? Bekijk ons kennisdossier ‘Natuur’.