Stichting Breda Stad in een Park zorgt ervoor dat verschillende groene bewonersinitiatieven in de stad samen een community vormen. In samenwerking met de gemeente zorgen bewoners voor meer groen in Breda. Dat is niet alleen goed voor mensen en dieren, maar ook voor klimaatadaptatie.

Voordelen van stedelijk groen

Meer stedelijk groen heeft veel voordelen: meer bewegen en meer contact met anderen maakt inwoners gezond en gelukkig. Bovendien gaan bomen en planten hitte en droogte tegen en kunnen hoosbuien beter opgevangen worden. Joyce Vanderfeesten is bestuurslid van Stichting Breda in een Park, ecologisch tuinontwerper en moestuincoach voor basisscholen. Fietsend door Breda ziet zij overal kansen voor een groenere stad. “Stad in een Park betekent voor ons dat we samen de natuur in het stedelijk gebied meer waarderen”, legt Joyce uit. “Natuur in de stad is een compleet andere biotoop dan een bos of een strand.” Een park suggereert dat het allemaal aangelegd en aangeharkt is, maar dat is niet altijd het geval. “We willen als stichting inheemse flora en fauna en de wildernis omarmen in de stad en mensen zich meer bewust maken van al wat leeft direct naast de voordeur.”

Wijkdeals kleuren Breda groen

Inmiddels bestaat de stichting drie jaar en wordt de organisatie steeds professioneler. Het doel is om verschillende groene initiatieven met elkaar te verbinden. “Er was al van alles gaande in de stad”, aldus Joyce. “Veel inwoners hadden wijkdeals met de gemeente: afspraken om stukjes gemeentegrond te adopteren. Een van de oudste initiatieven is de Warmoezerij in Breda, een moestuin op Landgoed Wolfslaar, gerund door vrijwilligers. Er zijn ook kleinere wijkdeals, zo heb ik zelf een buurttuintje met een aantal mensen uit de straat. We hebben van een stukje braakliggend terrein een weelderige tuin gemaakt.” Een ander voorbeeld is Plukroute Princenhage, een wandelroute met eetbare planten. Meer dan vijftig vrijwilligers onderhouden de route. Maar ook hele kleine acties kunnen via een wijkdeal worden aangevraagd, zoals het onderhouden van een boomspiegel. “Het is heel laagdrempelig.”

Samenwerking stichting, bewoners en gemeente

Een kwartiermaker van de gemeente heeft een start gemaakt met het bijeenbrengen van een community van mensen die willen vergroenen. Samen hebben zij een groeidocument opgesteld. Daaruit is de Stichting Breda Stad in een Park opgericht. De gemeente Breda heeft haar groene ambities verwoord in een speciaal Groenkompas . “De gemeente en de stichting hebben goed contact over hoe we elkaar kunnen versterken. Wij inspireren bewoners en zo helpt de community mee om de ambities uit het Groenkompas waar te maken. We hebben hetzelfde doel.”

Biodiversiteit en klimaatadaptatie in een groene stad

Niet overal in de stad hoeft het wild en inheems te worden, volgens Joyce. “Veel mensen en ook de gemeente vinden het fijn als het er een beetje netjes uitziet. Maar we willen mensen wél informeren over de waarde van inheemse en wilde beplanting.” Ze laten zien hoe je inheemse planten kunt gebruiken in een tuin en wat de waarde is van eetbare planten voor mens en dier. Bovendien willen ze mensen bewust maken van de lokale wilde natuur en wat inwoners kunnen bijdragen aan het ondersteunen daarvan. “Wat hebben de wilde bijen bijvoorbeeld nodig?” De stichting streeft ook naar een groene omgeving met minder tegels voor een klimaatbestendige omgeving. Daardoor ontstaat er minder hittestress. “Bomen fungeren als airco’s, dat is een duurzame manier van verkoelen. Daarnaast kan je met groen beter regenwater opvangen en vasthouden in de bodem, waardoor je minder water afvoert via het riool.”  

Groene woestijn

Ondanks de vele initiatieven signaleert Joyce nog steeds veel gras met bomen en veel minder struiken en kruidachtige planten. “Terwijl dieren die planten juist óók nodig hebben.” Ze ziet ook veel kansen voor vergroening op schoolpleinen. “Er gebeurt sinds twee jaar veel voor het vergroenen van schoolpleinen, ook door middelbare scholen. Maar er zijn nog grote grasvelden bij scholen waar eigenlijk niets mee gebeurt. Het is groen, maar het is een groene woestijn.” Daarnaast kunnen bewoners zelf veel doen in hun eigen tuin om tegels te vervangen door planten. “Als stichting willen we mensen inspireren om hun eigen directe omgeving op een ecologisch waardevolle manier te vergroenen.

Een groene community in Breda

“Vergroenen doen we voor en door Bredanaars”, zegt Joyce. “Onze community betekent alles voor ons. We zijn samen de beweging om Breda groen te maken, echt vanuit de kracht van de bewoner. Samen een buurttuin aanleggen werkt verbindend. Je merkt dat mensen meer samenkomen en anderen inspireren. Mensen gaan samen aan de slag, ze voelen zich verantwoordelijk voor een stukje grond, het blijft schoner. Het is aanstekelijk. Ik merk het zelf als ik werk in onze buurttuin. Vaak zeggen voorbijgangers: ‘Ik vind dit zo prachtig, elke keer zie ik weer iets anders bloeien en bijtjes zoemen.’ Het doet heel veel in een buurt.”

De kracht van de community

“Het kan lang duren voor je iets voor elkaar krijgt, zeker bij grotere projecten. Soms is het echt een kwestie van een lange adem. Maar ik merk ook dat als je klein begint, er veel mogelijk is. Zodra de community rondom een project groot genoeg is, en je hebt iets nodig van de gemeente, dan wordt de waarde heel zichtbaar. Dat is de kracht de community. Je maakt die groene plek als het ware onmisbaar.” 

Heb je ook een goed idee of wil je aansluiten bij een groen initiatief? Doe mee met Breda Stad in een Park.

Breda Stad in een Park is in de running om de internationale status National Park City te krijgen. Wat daar voor nodig is? Steun van bewoners. Onderteken hier het manifest.

Tekst: Marjolein Bezemer
Foto’s: Tijmen Kielen