De meeste mensen genieten van warme zomerdagen. Maar wat als we door klimaatverandering steeds vaker last krijgen van extreme hitte en felle zon? Met de schaduwkaarten uit de Klimaateffectatlas plan je op hete dagen een fiets- of wandelroute onder de bomen en ga je beter voorbereid op pad.

Hittestress is een onderschat probleem

Extreem weer door klimaatverandering heeft invloed op hoe we onze vrije tijd doorbrengen. Niet alleen door hevige regenval en overstromingen kunnen uitjes in het water vallen, hitte en zonkracht hebben ook een effect op je geplande activiteiten. De zomers worden steeds heter. Met temperaturen boven de 30 graden is een ontspannen wandeling of fietstocht ineens geen pretje meer. Je huid kan verbranden en je hebt kans op oververhitting, uitdroging en uitputting. Vooral kinderen, ouderen en sporters lopen gezondheidsrisico’s tijdens een hittegolf. Hittestress is een onderschat probleem. In het klimaatverhaal Ongekend heet zie je welk effect hitte op mensen en dieren kan hebben.

Koelingskracht van een boom

De schaduwkaarten geven niet alleen schaduw van planten aan, maar ook van gebouwen. Toch is er een verschil in temperatuur in grijze schaduw en groene schaduw. Hoewel een gebouw de zon kan blokkeren, blijven de opgewarmde stenen nog wel warmte uitstralen. De opgeslagen warmte in muren en straten komt langzaam vrij. Dat heet hittestuwing. Op een warme zomerdag is het in de schaduw van een boom vaak wel 10 graden koeler dan in de volle zon. Volgens meteoroloog Marco Verhoef is de koelingskracht van een grote boom vergelijkbaar met 10 airco’s. Dat komt niet alleen door de schaduw, maar ook doordat bomen water verdampen via hun bladeren. Daarom voelt het onder een boom vaak niet alleen minder heet, maar ook prettiger aan dan op andere plekken.

Een koel uitstapje

Op de schaduwkaarten is duidelijk te zien dat fietsen langs de rivieren in de Betuwe op hete dagen een minder goed idee is dan fietsen in de Brabantse bossen of op de Veluwe. Ook in Zeeland en Flevoland vind je over het algemeen weinig schaduwrijke wandel- en fietspaden, terwijl de Utrechtse Heuvelrug zichtbaar een betere bestemming is voor een koel uitstapje. Dus smeer je in met zonnebrandcrème, draag een pet, drink voldoende water en plan je wandel- of fietsroute met de schaduwkaarten.

Klimaateffectatlas

De schaduwkaarten op wandel- en fietspaden zijn onderdeel van de Klimaateffectatlas. Deze atlas brengt risico's op het gebied van wateroverlast, overstormingen, hitte, droogte en waterkwaliteit in kaart. De kaarten kunnen helpen om je beter aan te passen aan extreem weer.

Tekst: Marjolein Bezemer
Foto: via Pixabay