De droogte van 2018 zorgde voor een crisissituatie in Nederland. De waterschappen werkten hard aan het op peil houden van het grondwater. Maar dat is moeilijk in gebieden waar de afhankelijkheid van regen groot is. Het tweede artikel in een reeks van vier: Waterschap Aa en Maas over het belang van neerslag voor het grondwaterpeil. 

Foto: Taco van Manen

Alles draait om voldoende grondwater 

Voor Jos Kruit, beleidsmedewerker en droogtecoördinator bij Waterschap Aa en Maas, draait alles om voldoende grondwater. Daar wordt nu hard aan gewerkt. Want, zo zegt hij, “Vergeleken met hetzelfde moment vorig jaar is het nu (juni 2019) een stuk droger. Vorig jaar was het extreem droog in de maanden juni en juli, maar nu staan we er een stuk slechter voor. In het gebied van Waterschap Aa en Maas zijn we afhankelijk van neerslag voor ons grondwater. Dat is onze grote zorg. Daarom zijn we nooit gestopt met maatregelen tegen droogte na de extreem droge zomer van 2018”.  

Klimaatadaptatie 

De missie van Aa en Maas is: het water dat valt zo goed mogelijk in het systeem houden, zodat het de kans krijgt in de bodem te infiltreren naar het grondwater. “Dat heeft alles met klimaatadaptatie te maken”, aldus Kruit. “Boeren zijn onze belangrijkste partner hierin, omdat wij zelf geen grond in bezit hebben”. De droogte van 2018 was heel goed voor de bewustwording om zoveel mogelijk water te laten infiltreren en vast te houden. Boeren zagen dat ook en werken goed mee. 

Zeer hoge peilen 

Kruit: “Afgelopen herfst maakten wij ons zorgen: komt het grondwater weer op niveau? We hebben toen als experiment in de herfst en winter zeer hoge peilen gezet in de waterlopen (sloten en beken in ons beheer). Samen met de ZLTO hebben we de boeren betrokken: iedereen was het eens dat het grondwater op niveau moest komen. Er moet zo min mogelijk water naar de Maas stromen”. Ook biodiversiteit staat onder druk door intensief landgebruik en andere factoren. Droogte legt nog extra druk op de biodiversiteit. “Daarom hebben we putten van boeren gebruikt om beken stromend te houden, aldus Kruit. “Het is een noodoplossing, maar boeren zijn ook afhankelijk van water en biodiversiteit. Daarom werken we goed samen”. 

Ook op communicatief vlak heeft Waterschap Aa en Maas maatregelen getroffen. Kruit: “We hebben veel en actief de pers opgezocht om bewustwording bij iedereen aan te wakkeren”.  

Grondwater moet omhoog 

Een andere maatregel is het maximaal houden van de aanvoer uit de Maas naar de waterlopen in de winter. Het water werd verdeeld in het gebied om in de grond te laten infiltreren. “Dat was, samen met de hoge waterstanden, een risicovolle maatregel want het kan ook voor wateroverlast op het land zorgen”. Toch was het draagvlak onder boeren groot. “Iedereen heeft hetzelfde doel voor ogen: het grondwater moet omhoog”.  

Het jaar 2018 was historisch droog waardoor het neerslagtekort veel groter was dan normaal. Hoe droog was het nu eigenlijk, hoe gevoelig is de provincie Noord-Brabant voor extreme droogte en wat zijn de effecten hiervan? Je leest er alles over in het verhaal over de droogte van 2018.