Gemeentes willen graag actie ondernemen tegen de gevolgen van hoosbuien en hittestress. Inwoners zijn een belangrijke partij om plannen uit te kunnen voeren. Maar hoe stimuleer je maatregelen voor klimaatadaptatie bij inwoners? Met deze benaderingen kunnen lokale Brabantse overheden burgers in beweging krijgen om hun omgeving klimaatbestendig te maken.

1. Minder belasting betalen als je meehelpt aan klimaatadaptatie

De gemeente Son en Breugel pakt klimaatadaptatie serieus aan. Ze wil als eerste gemeente in Nederland een lager belastingtarief rekenen voor inwoners die hun regenpijp afkoppelen van het riool. Vanaf 2020 kunnen inwoners van Son en Breugel daarmee jaarlijks 50 euro besparen op hun rioolheffing. “Als een pandeigenaar zijn regenwater op eigen perceel verwerkt, hoeven wij het niet te doen en hoeft hij er dus ook niet voor te betalen", aldus wethouder Van den Nieuwenhuijzen in het Eindhovens Dagblad. Joost Claassen, communicatie-adviseur van de gemeente, zegt dat de raadscommissie enthousiast is over het plan om de regenpijpen af te koppelen van het riool. “Son en Breugel wil een klimaatsterke bodem, daar is iedereen het over eens. Maar er liggen nog vragen over de praktische uitvoering. Bijvoorbeeld: hoe verwerk je dit financieel-technisch in de aanslagen?” Son en Breugel is al langer bezig met een campagne voor klimaatadaptatie. “De ambities zijn fors”, aldus Claassen. “Het opvangen van regenwater willen we sowieso. Het komende jaar gaan we onderzoeken of belastingdifferentiatie daarvoor het juiste middel is”.

2. Winacties om mensen te stimuleren tegels uit hun tuin te halen of regentonnen aan te schaffen

• In Tilburg werd onlangs in samenwerking met de gemeente een guerilla-actie gevoerd voor een groenere stad. Als inwoners op de website van Huisje Boompje Beter een tuinscore invulden, maakten ze kans op een tuinbon van de Groenrijk. Het doel was om tegeltuinen om te toveren tot groene oases die meer regenwater opvangen en hittestress tegengaan.
• Ook Operatie Steenbreek organiseert in samenwerking met gemeentes en tuincentra regelmatig acties waarbij inwoners een tegel kunnen inruilen voor een plant.
• In de gemeente Haaren kregen inwoners met een actie korting op een regenton. Dat leverde in korte tijd 330 nieuwe regentonnen op voor de gemeente.

Het doel van de gemeente Tilburg is om samen met stichting op Groene Voet 1000 blauwe tuinen te maken. Met blauwe tuinen wordt bedoeld: watervriendelijke tuinen die regenwater opnemen. Daarvoor kregen inwoners korting op een regenton, maar ook gratis levering en advies over de aansluiting ervan.

3. Tuintegeltaks als je niet meewerkt aan klimaatadaptatie

De gemeente Altena overweegt om inwoners die niet meewerken aan klimaatadaptatie meer belasting te laten betalen. Ze noemen dat de ‘tuintegeltaks’. “Wel zo eerlijk”, aldus wethouder Bouman in de Volkskrant: “Wie zijn tuin helemaal bestraat, maakt meer gebruik van de gemeentelijke voorzieningen om hemelwater af te voeren.” De gemeente wil de rioolheffing koppelen aan het de hoeveelheid verharde bebouwing. Het plan is in theorie heel goed, maar in de praktijk zal het lastig worden om hierop te handhaven, zegt de wethouder.

4. Het wegnemen van obstakels

De obstakels waar inwoners tegenaan lopen zijn uiteenlopend. Gebrek aan tijd is er een van. Mensen zijn druk met de routine van het leven en hebben daardoor weinig besef van klimaatverandering. Ze voelen zich vaak overweldigd door de problemen die klimaatverandering met zich meebrengt. Daarbij speelt ook mee dat mensen het gevoel hebben dat het te duur is om klimaatactief te zijn. Daarom is het belangrijk om de weerstand of obstakels weg te nemen. Zo kan een gemeente bijvoorbeeld inwoners motiveren om in hun tuinen tegels te vervangen door planten. Iedereen wil eigenlijk wel een groene tuin, maar de tegels ook nog naar de stort brengen en ervoor betalen is te veel moeite. Als je helpt door tegels gratis te laten afvoeren, is iedereen sneller geneigd om de tuin klimaatbestendig te maken. Dan zijn mensen intrinsiek gemotiveerd en krijgen vervolgens de smaak te pakken om nog meer goeds te doen voor het klimaat.

5. Subsidie

Voor veel verschillende maatregelen kunnen inwoners subsidie aanvragen. Zo bieden Breda en ’s-Hertogenbosch haar inwoners subsidie voor de aanleg van groene daken. En scholen in Brabant kunnen subsidie krijgen voor het aanleggen van een groen schoolplein.

Meer informatie:

• Landelijke pilots ‘Financiële Prikkels voor Klimaatadaptatie’