Wat voor gevolgen kan klimaatverandering hebben voor de gemeente Woensdrecht? Om daar inzicht in te krijgen, heeft de gemeente een klimaatstresstest laten uitvoeren. Deze stresstest brengt in beeld hoe kwetsbaar Woensdrecht is voor overstromingen, wateroverlast door hevige neerslag, hitte en droogte. Daarnaast laat de stresstest de impact zien op negen sectoren.

Wie hebben de klimaatstresstest uitgevoerd?

De klimaatstresstest is uitgevoerd door adviesbureau Arcadis en een projectgroep vanuit de gemeente. De projectgroep bestond uit medewerkers die verantwoordelijk waren voor het beleid en beheer van de openbare ruimte. De projectgroep en Arcadis organiseerden tijdens het proces ook enkele bredere bijeenkomsten om medewerkers van andere beleidsdomeinen bij de stresstest te betrekken. Bij die bijeenkomsten waren bestuurders aanwezig en medewerkers van onder andere Toerisme en recreatie, Natuur en landschap, en Mobiliteit en Zorg. 

Resultaten

Wateroverlast

In Woensdrecht zal het aantal hevige buien met 12 tot 25% toenemen. Bij een hevige regenbui komt in meerdere straten water op straat te staan. Dit geldt bijvoorbeeld voor Vinkenslag in Woensdrecht. Het laagste deel van deze straat wordt bij een hevige bui onbegaanbaar. In het dorp Huijbergen ontstaat vooral wateroverlast in de Demerstraat en Bergsestraat en op wegen rondom de kerk. In Putte is de Antwerpsestraat kwetsbaar voor wateroverlast. Dat is de belangrijke hoofdstraat van het dorp.  

Droogte

Door klimaatverandering neemt de kans op drogere zomers toe. In het oostelijke en hoger gelegen deel van Woensdrecht kunnen planten en bomen last krijgen van lage grondwaterstanden. Het maximale neerslagtekort dat gemiddeld eens in de tien jaar voorkomt, is nu 210-270 mm. Door klimaatverandering is er kans dat dit oploopt tot 270-330 mm in 2050.

Hitte

Nu is de temperatuur in Woensdrecht gemiddeld 3 tot 6 dagen per jaar hoger dan 30 °C. In 2050 zal het gemiddeld 12 tot 14 dagen zo heet zijn. In sommige gemeentekernen kan het heter worden dan andere. Dat hangt af van hoeveel bomen en planten er in de openbare ruimte groeien en hoe verhard straten en wegen zijn.

Overstromingen

Als regionale waterkeringen doorbreken, zal Woensdrecht niet overstromen. Ook de buitendijkse gebieden overstromen dan niet. Alleen als de primaire waterkering in de Kreekrakpolder doorbreekt, zal het lagere gedeelte in het westen van de gemeente meerdere meters overstromen.

Impact op de sectoren

Deel van de klimaatstresstest was een werksessie waarin de deelnemers de gevolgen bespraken voor de verschillende sectoren. Daaruit bleek dat sommige sectoren de gevolgen van klimaatverandering al duidelijk merken. Enkele voorbeelden:

• In de bebouwde omgeving is de laatste jaren steeds meer schade. Dit komt onder andere door wegverhardingen en leidingen die verzakken, door omvallende bomen en door straten die steeds vaker en langer onder water staan.
• Op een aantal plekken in de gemeente hebben groente- en fruittelers en veehouders al last gehad van droogte en verzilting.
• Een aantal natuurgebieden in de gemeente zijn kwetsbaar voor verdroging. Dit zijn Grenspark Kalmthoutse Heide, Groote Meer en Brabantse Wal.

Wat er nodig is en wat er al gebeurt

Om Woensdrecht voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering is het belangrijk om het klimaatbewustzijn in de gemeente te vergroten. Ook is er meer kennis nodig, bijvoorbeeld over klimaatbestendige bomen en planten. Op een aantal beleidsterreinen neemt Woensdrecht al maatregelen om klimaatbestendiger te worden. Ze maakt wegen bijvoorbeeld klimaatrobuuster door drainzand te gebruiken of door wegen met een doorlatende verharding aan te leggen. Ook vervangt ze stenen in de openbare ruimte door groen en legt ze waterbergingen aan.

Leerpunten 

Uit de stresstest komen de volgende leerpunten naar voren:

• Plekken waarvan je weet dat ze kwetsbaar zijn, moet je goed monitoren om op tijd maatregelen te kunnen nemen.
• Het is belangrijk dat iedereen binnen de gemeente beseft dat klimaatadaptatie niet alleen een taak is voor beheerders van de openbare ruimte. Klimaatadaptatie raakt alle sectoren.

Toegevoegd: 24 maart 2022