Om in 2050 klimaatbestendig te zijn heeft de gemeente Helmond een uitvoeringsagenda opgesteld: de Uitvoeringsagenda 2021-2025 Klimaatbestendig Helmond: ‘Vergroenen met gezond verstand’. Deze uitvoeringsagenda bestaat uit verschillende onderdelen. Het eerste deel gaat onder meer over de ambitie, de adaptatiestrategie en de manier waarop Helmond wil samenwerken met inwoners en andere partijen. Hieronder lees je wat er in het tweede deel van de uitvoeringsagenda staat. Dit gaat over welke maatregelen Helmond al neemt. En wat Helmond de komende jaren nog meer wil gaan doen.

Hoe kwam de uitvoeringsagenda tot stand?

Helmond heeft stresstesten laten doen en risicodialogen gevoerd met burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Met de resultaten daarvan heeft de gemeente haar ambitie en adaptatiestrategie opgesteld. Met deze adaptatiestrategie kan de gemeente bepalen wat ze de komende jaren wil gaan doen. In de uitvoeringsagenda staat beschreven wat de gemeente al doet en waar ze mee verder wil gaan, welke nieuwe activiteiten er zijn binnen de gemeente zelf en welke nieuwe initiatieven van inwoners ze wil ondersteunen.

Welke groene activiteiten en initiatieven zijn er al in Helmond?

Op verschillende plekken is Helmond al bezig met klimaatadaptatie. In sommige gevallen gaat het om projecten met een ander doel, maar die tegelijk helpen om de stad klimaatbestendiger te maken, zoals de aanleg van gescheiden rioolstelsels of het uitdelen van bloembollen en mezenkasten aan inwoners om de eikenprocessierups te bestrijden. Daarnaast speelt klimaatadaptatie een rol in de volgende gebieden:

• Het water- en rioleringssysteem: maatwerk is nodig op wijk- en straatniveau. De gemeente wil dat ontwikkelaars en bewoners in nieuwe initiatieven een bui van zestig millimeter op kunnen vangen en als het lukt zelfs een bui van negentig millimeter op plekken waar de stad wil uitbreiden. De riolering wordt daarnaast regelmatig gecontroleerd en bij werkzaamheden kijkt de gemeente naar mogelijkheden voor klimaatadaptatie.
• Integraal Beheerkader Openbare Ruimte: bij het beheer van de openbare ruimte zoekt de gemeente maar mogelijkheden om wateroverlast, hittestress en droogte tegen te gaan. Zij houdt onder meer rekening met de ecologische structuur in Helmond en kiest voor stedelijk groen dat  bijen aantrekt.
• Wijkontwikkelingsplannen: In 2020 heeft Helmond de stresstesten gebruikt bij het werken aan ontwikkelingsplannen voor Helmond Noord en Helmond Oost. In deze plannen stellen de gemeente, woningbouwverenigingen en maatschappelijke organisaties een gezamenlijk toekomstbeeld op voor de genoemde wijken.
• Burgerinitiatieven: er zijn in Helmond mooie burgerinitiatieven zoals Buurttuin Brandevoort en de Stadstuin waar ze biologische groente telen. En vanaf 2021 is er het Groene Klimaatplein in Tuincentrum Coppelmans waar je voorlichting kunt krijgen over klimaatverandering en wat bewoners hieraan kunnen doen.
• Gemeenteregelingen en initiatieven: Helmond biedt sinds 2016 subsidie aan bewoners die een groen dak willen aanleggen. Daarnaast werkt de gemeente samen met IVN om twee Tiny Forests aan te leggen. Dat zijn minibossen zo groot als een tennisveld. Ook is er de website Alle lichten op groen om bewoners te betrekken bij het thema duurzaamheid.

Welke nieuwe activiteiten organiseert de gemeente?

Om Helmond klimaatbestendig te maken organiseert de gemeente de komende vijf jaar een hoop activiteiten. Welke dat allemaal zijn kun je in de uitvoeringsagenda lezen. Hieronder vind je een selectie:

• Interne veranderopgave: om Helmonders klimaatbewust te laten worden moeten gemeenteambtenaren zelf ook beseffen hoe belangrijk adaptatie is. Daarom voert de gemeente binnen de organisatie klimaatdialogen en organiseert ze een Klimaat Afstemtafel. Daarmee toetst de gemeente of plannen wel klimaatadaptief zijn.
• De Omgevingswet: ook bij de bouw van nieuwe huizen en de inrichting van de openbare ruimte is klimaatadaptatie belangrijk. De gemeente onderzoekt of de Omgevingswet, de nieuwe Nota grondbeleid en de Nota Bovenwijks genoeg mogelijkheden bieden om klimaatadaptief te bouwen en de openbare ruimte klimaatadaptief in te richten.
• Rekentool van Eindhoven kopiëren naar Helmond: Helmond wil de rekentool van Eindhoven gaan gebruiken. Deze rekentool voor projectontwikkelaars en inwoners is heel handig als je klimaatadaptief wilt bouwen. 
• Waardering van groen in Helmond: in 2021 begint de gemeente met een waarderingsonderzoek van groen in de stad. Daarmee wil ze onderzoeken hoeveel waarde Helmonders aan groen hechten. De resultaten hiervan wil de gemeente gebruiken voor de Omgevingsvisie. Het doel is onder meer om stedelijk groen optimaal te benutten en draagvlak te creëren.
• NL Greenlabel: Helmond werkt bij vijf inrichtingsprojecten met het NL Gebiedslabel van NL Greenlabel. Met dit label krijg je inzicht in de vraag hoe duurzaam een project is en het biedt handvatten om te blijven verduurzaamheden.

Welke initiatieven van inwoners wil Helmond ondersteunen?

De gemeente vindt initiatieven van bewoners heel belangrijk. Daarom wil ze er de komende jaren meer gaan ondersteunen. Op dit moment zijn er verschillende projecten, zoals het geveltuinenproject van Buurtuin Brandevoort dat de aanleg van geveltuintjes stimuleert. Inwoners kunnen van de gemeente een tegoedbon krijgen om plantjes te kopen. Daarnaast gaat Helmond meedoen aan Operatie Steenbreek om tuinen te vergroenen. Ook subsidieert ze de aankoop van een regenton en ze helpt bewoners om plantvakken of boomspiegels te adopteren. Een boomspiegel is het stukje grond om de stam van een gemeenteboom. Door dat stukje grond te adopteren zorgen bewoners ervoor dat er wat groen om de stam zit. Dat is gezond voor de boom.  

Hoe financiert Helmond klimaatadaptatie?

De gemeente Helmond kan de klimaatadaptieve activiteiten financieren met behulp van verschillende inkomsten. De rioolheffing zorgt ervoor dat de gemeente werkzaamheden aan het riool kan betalen. Binnen de werkregio doet Helmond daarnaast een aanvraag voor de Impulsgelden Rijksoverheid om voor een deel projecten te bekostigen die met waterbeheer te maken hebben. En vanuit het Programma Duurzame en Gezonde Stad is er voor de komende jaren €500.000,- beschikbaar voor deze uitvoeringsagenda. Dit zijn tijdelijke middelen die de gemeente inzet voor bewustwording, communicatie en het borgen van klimaatadaptatie binnen de gemeente.

Leerpunten

Een leerpunt is dat de gemeente vooraf niet nagedacht had over de vraag wat ze allemaal met de stresstestkaarten wilde doen. De volgende keer zou ze de kaarten graag in een bestandtype willen krijgen dat geschikt is voor een publieksvriendelijke website.

Toegevoegd: 21 januari 2022