Basisschool Algemene School Oost in Bergen op Zoom heeft een groenblauw schoolplein. Het wemelt er van de vogels, padden, bloemen, planten en blije kinderen. Het plein fungeert als een buitenlokaal waar kinderen veel leren over de natuur. Maar al het groen heeft nog een andere belangrijke functie: het vermindert hitte, droogte en wateroverlast aanzienlijk.

Foto: Algemene School Oost in Bergen op Zoom

Intern begeleider Ingrid de Graaff is al vele jaren actief in de werkgroep die de groene buitenruimte en de groene identiteit van de school ontwikkelt en beheert. Samen met enthousiaste collega’s, ouders en kinderen maakten ze al een vijver, een wildweide, een paddenpoel en een boomhut. De school hecht veel waarde aan het groenblauwe schoolplein, die de basis vormt van de twee onderwijs-pijlers: natuur- en milieueducatie en leer- en veerkracht. “Groen doet goed,” vertelt De Graaff. Volgens haar versterken de twee pijlers elkaar. Kinderen gaan vriendelijker met elkaar om in een groene ruimte. En hoe meer kennis van de natuur, hoe meer duurzaam gedrag op latere leeftijd, merken ze bij de Algemene School Oost. 

Resultaten klimaatadaptatie

Een volledig betegeld schoolplein warmt snel op in de zomer en houdt de hitte lang vast. Bovendien kan regenwater minder goed in de bodem infiltreren en zorgt dat voor wateroverlast bij piekbuien. De inheemse bomen op het plein van de Algemene School Oost zijn al lang geleden geplant en zorgen voor veel schaduw en verkoeling. Volgens De Graaff is zeker te merken dat deze volwassen natuur op het plein de hitte tegengaat. Tegels zijn er wel, maar omdat er allemaal groene hoekjes zijn om water op te vangen, is er nooit sprake van wateroverlast. Zo is het betegelde volleybalveld omgeven door een groenstrook met bomen.

Het vergroten van biodiversiteit draagt ook bij aan klimaatadaptatie. Een gebied met een grote soortenrijkdom, is beter bestand tegen extreme weersomstandigheden. Het schoolplein bevat verschillende kleine biotopen zoals een houtsingel, een vijver, een paddenpoel, bospaadjes, een vlindertuin en een wildweide. Daar is veel te zien en te leren: verschillende planten, bomen en bloemen maken de omgeving groen en insecten, amfibieën en vogels vinden er voedsel en beschutting. Na de realisatie van deze leernatuur, legde de school ook speelnatuur aan. Zo bouwden ze een boomhut en met de subsidie Groene Schoolpleinen van de provincie Noord-Brabant werd onlangs een waterpomp geplaatst, die verkoeling geeft op warme zomerdagen.

Foto: Algemene School Oost in Bergen op Zoom

Leerpunten

Volgens De Graaff zijn er voor veel partijen kansen te benutten voor klimaatadaptatie en duurzaamheid door samen te werken. Scholen, gemeentes en bedrijven kunnen elkaar hierbij helpen. Zo kan een gemeente soepeler omgaan met regels rondom grondwatergebruik (zoals een waterpomp) en ze kan stammetjes van gekapte bomen aan scholen met groene schoolpleinen doneren. Bedrijven kunnen iets teruggeven aan de maatschappij in de vorm van sponsoring. Zo leverde een bedrijf in Bergen op Zoom twee grote regentonnen en een vijverpomp voor het groenblauwe schoolplein van de Algemene School Oost. Via het platform Samen in de Regio helpen scholen en bedrijven elkaar.

De Graaff adviseert scholen die een groen schoolplein willen om groot te denken, maar klein te beginnen. Een natuurlijk plein vereist onderhoud. Daarom is het volgens De Graaff belangrijk dat een school taakuren creëert. De uren voor het tuinonderhoud zijn ingeroosterd voor de leerkrachten die voor de werkgroep werken.

Bij de school van De Graaff onderhoudt groep 5 de vlindertuin. Dat is volgens haar een mooi begin van een groene buitenruimte. “Al haal je er maar 9 vierkante meter tegels eruit.” Plant dan in vakken lavendel, sedum en vlinderstruik. Dat maakt het overzichtelijk voor kinderen om het onkruid weg te halen. Betrek dus kinderen en ouders bij het onderhoud.

De Graaff benadrukt dat ze geen biologen opleiden. “We willen gebalanceerde jongeren afleveren, die keuzes durven maken, die lekker in hun vel zitten, die afval scheiden en vaker de fiets dan de auto nemen. Met het groene schoolplein planten we daarvoor een zaadje.”

Toegevoegd: 1 oktober 2021