Het veranderende klimaat brengt risico’s met zich mee voor de leefbaarheid, gezondheid, natuur en economie in de Brabantse Peel. De gemeenten in de Peel willen de gevolgen van de toenemende hitte, droogte en wateroverlast beperken door maatregelen te nemen in de openbare en private ruimte. Om een beeld te geven van hoe ze de Peel klimaatbestendig willen maken, hebben ze samen met het waterschap Aa en Maas en drinkwaterbedrijf Brabant Water een uitvoeringsagenda klimaatadaptatie opgesteld.

Hoe is de uitvoeringsagenda tot stand gekomen?

De gemeenten Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek en Someren maken deel uit van de DPRA-werkregio Brabantse Peel. In 2019 hebben deze gemeenten stresstesten uitgevoerd. De rapportage en het kaartmateriaal bij de stresstesten van een aantal Peelgemeenten kun je vinden via de voorbeeldenkaart. Op basis van deze informatie en risicodialogen hebben de Peelgemeenten, het waterschap Aa en Maas en het drinkwaterbedrijf Brabant Water meer dan honderd projecten benoemd. Daaruit hebben ze 21 projecten geselecteerd die interessant zijn om te volgen, en die ook worden uitgelicht in de uitvoeringsagenda. Sommige projecten zijn gekozen omdat de partners er trots op zijn, andere omdat ze benieuwd zijn naar de ontwikkelingen, en er zijn ook projecten die worden uitgevoerd binnen het Deltaprogramma Hoge Zandgronden of die financiering van het Rijk ontvangen vanuit de Impulsregeling Klimaatadaptatie.

Wat staat er in de uitvoeringsagenda?

In de uitvoeringsagenda ‘Onweerstaanbaar Brabantse Peel’ staat een selectie van 21 projecten die tussen 2021 en 2027 worden uitgevoerd om de Peel klimaatbestendig te maken. De uitvoeringsagenda beschrijft eerst het landelijke en regionale klimaatadaptatiebeleid. Daarna lees je over de ambities van de partners, en over de structuren waarin ze met elkaar samenwerken: de werkeenheid Doelmatig Waterbeheer en het Intergemeentelijke Afstemmingsoverleg. Daarna volgt het uitvoeringsprogramma zelf, met daarin onder andere een beschrijving van de projecten.

Wat willen de partijen bereiken?

De projecten in de regionale uitvoeringsagenda dragen bij aan het tegengaan van wateroverlast en verdroging. De vergroeningsprojecten dragen ook bij aan het tegengaan van hittestress. Daarnaast willen de partners hun aanpak stapsgewijs ontwikkelen tot een integrale aanpak. Nu is klimaatadaptatie in de Peelgemeenten vooral nog een bundeling van lokale projecten. De komende jaren willen de partners de projecten meer regionaal en in samenhang aanpakken. Verder houdt vooral het domein water zich nu bezig met klimaatadaptatie. De partners streven ernaar om klimaatadaptatie meer te verbreden naar het ruimtelijk en sociaal domein. Ze willen daarbij niet alleen handelingsperspectief bieden aan de overheden, maar ook aan de inwoners, ondernemers en andere betrokkenen.

Voorbeelden van acties en maatregelen

De uitvoeringsagenda beschrijft voor elk project wie het doet, wanneer het project loopt en hoe het wordt uitgevoerd. In de figuur hieronder zie je de 21 geselecteerde projecten. Het grootste deel van de projecten wordt uitgevoerd in het stedelijk gebied, het andere deel in het landelijk gebied. De meeste projecten zijn gekoppeld aan een specifieke locatie, en staan met een nummer weergegeven op de kaart. Maar dat geldt niet voor alle projecten. Zo zijn er projecten die in de hele regio Brabantse Peel of in een deel ervan worden uitgevoerd. Deze nummers krijgen een sterretje in de legenda en staan niet weergegeven op de kaart.

Afbeelding: Overzicht van projecten gericht op klimaatadaptatie in het stedelijk en landelijk gebied van de Brabantse Peel (Cleverland, 2021).

Hoe worden de resultaten gemonitord?

Het overzicht met projecten in de uitvoeringsagenda kan veranderen als er nieuwe inzichten en ontwikkelingen zijn. Om de voortgang bij te houden hebben de partners een dashboard ontwikkeld. Tijdens het halfjaarlijkse stuurgroepoverleg van de werkeenheid Doelmatig waterbeheer bespreken zij op basis van dit dashboard de voortgang van de projecten. Daarnaast voeren ze elke zes jaar opnieuw stresstesten uit, of vaker als ontwikkelingen daarom vragen. Deze stresstesten kunnen aantonen of uitgevoerde maatregelen het gewenste effect hebben en of er bestaande of nieuwe knelpunten zijn die om extra aandacht vragen.

Leerpunten

Het is zonde van de tijd en energie om meteen al in het begin te streven naar grote integrale projecten voor een DPRA-werkregio als geheel. Het gaat er in de eerste plaats om dat je beweging en samenwerking tot stand brengt. Door samen of individueel interessante en inspirerende projecten uit te voeren, zorg je voor verbinding, vertrouwen, plezier en trots. Van daaruit wordt het ook makkelijker om samen te werken aan grotere integrale projecten.

Toegevoegd: 20 september 2021