De bewoners van de wijk Velletri in Oudenbosch zijn niet meer bang voor hoosbuien: het oude basketbalplein in hun wijk is de afgelopen maanden omgevormd tot een klimaatadaptief waterplein. Het waterplein is een mooi voorbeeld van hoe je groen en spelen kunt combineren met waterberging.

Wat was de aanleiding?

Het basketbalplein in de wijk Velletri was aan renovatie toe. Daarnaast bleek uit berekeningen dat bij extreme buien in grote delen van de wijk water op straat kwam te staan. Albert Verkooijen, medewerker riolering van de gemeente Halderberge, had een artikel gelezen over het waterplein in Tiel dat wateroverlast tegengaat en opperde het idee om van het basketbalplein een waterplein te maken. Na een bezoek aan verschillende waterpleinen in Tiel, Zaltbommel en Rotterdam was het enthousiasme over een waterplein in wijk Velletri bij de gemeente gegroeid.

Hoe is het ontwerp ontstaan?

De grootste uitdaging was om draagvlak te vinden bij omwonenden. Dat is uiteindelijk gelukt, mede dankzij deelname aan de Waterpoort Academy door Jeanita Embregts, medewerker groen & spelen van de gemeente. Eerst kwam er geen reactie van bewoners op brieven van de gemeente. Toen nodigde Thijs Witjes, creatieve verbinder Waterpoort & Klimaatadaptatie, de gemeente uit om deel te nemen aan het project ‘Design Thinking’ van de provincie Noord Brabant. Het doel van dat project is om de wensen van omwonenden centraal te stellen bij ontwerpen. Om tot een ontwerp voor het waterplein te komen, is toen een werkgroep samengesteld van twaalf omwonenden. De praktijk was weerbarstig: bewoners en gemeente begrepen elkaar niet meteen. Maar na een intensief proces groeide het vertrouwen in een goede samenwerking. Sociaal ontwerper Hugo Schuitemaker heeft daarbij een belangrijke rol heeft gespeeld. Reinier Gerritsen van Buro Topia heeft na twee bijeenkomsten een ontwerp gemaakt, waarin de wensen van de gemeente en de omwonenden zijn verwerkt.

Hoe is het plein gerealiseerd?

De gemeente heeft het ontwerp samen met de randvoorwaarden voor waterberging aanbesteed in een UAV-gc-contract. Op basis van deze aanbesteding heeft aannemingsbedrijf Krinkels BV het uitvoeringsontwerp van het waterplein opgesteld en uitgevoerd. De ronde trapsgewijze tribunevorm is gerealiseerd met betonnen trapelementen. Deze zijn van tevoren op maat gemaakt door Dumont Beton.

Hoe werkt de waterberging?

Het plein ligt ongeveer 1,50 meter lager dan de straten eromheen. Als het hemelwaterriool een hevige bui niet aankan, komt het water vanuit de put in het midden van het plein omhoog. Het waterplein kan zich vullen met meer dan 300 m³ water. Dat is ongeveer net zoveel als de hoeveelheid water in een groot openluchtzwembad. De waterbergende functie van het plein zorgt ervoor dat bij extreme regenval de straten in de wijk niet overstromen. Als de extreme regen voorbij is, stroomt het water terug naar het hemelwaterriool. Om te voorkomen dat het plein zich tijdens natte periodes vult met grondwater, is de funderingsconstructie waterdicht. De gemeente heeft niet gekozen voor infiltratie in de bodem, omdat die slecht waterdoorlatend is en de grondwaterstand in natte periodes erg hoog is.

Wat biedt het plein verder?

Wat dit ronde en verdiepte plein verder bijzonder maakt, is dat het ook heel groen is, met veel planten en bomen. Voor de wijkbewoners is het bedoeld als een ontmoetingsplek, waar ze bijvoorbeeld een wijkfeest of barbecue kunnen organiseren. Kinderen kunnen er lekker spelen, sporten of leren fietsen. En de basisschool in de buurt kan het plein gebruiken voor buitenlessen of voorstellingen.

Leerpunten

Het is vooral belangrijk om goed te communiceren met de bewoners rond het plein.

1. Uitgebreide communicatie en visualisatie voordat je begint met de werkzaamheden neemt weerstand weg. Voor en tijdens de uitvoering hebben Krinkels BV en de gemeente de bewoners per brief en via een facebookpagina geïnformeerd over de voortgang van de werkzaamheden.
2. Bewoners betrekken bij projecten kan een intensief proces zijn. In dit project was in eerste instantie sprake van schuring, maar zonder schuring geen glans. De bewoners en de gemeente zijn enorm trots op het plein. 
3. Ook na aanleg worden de bewoners bij acties en ontwikkelingen rond het plein betrokken. Zo coördineert Krinkels BV een participatieproject waarbij bewoners samen biologische bloembollen gaan aanplanten in het nieuwe gazon. Dat project is mogelijk gemaakt door een subsidie van de provincie Noord-Brabant om het belang van biologische bloembollen te promoten.

Toegevoegd: 6 juli 2021