Er stroomt weer water door het centrum van Zevenbergen en dat is goed voor heel West-Brabant. De haven is een schakel tussen het Hollandsch Diep en de Roode Vaart. Vijftig jaar geleden werd de haven gedempt. Door klimaatverandering is verdroging van natuur en landbouwgrond een probleem in de gemeente Moerdijk en het land daar achter. Een belangrijke reden om de verbinding met het Hollandsch Diep te herstellen. Hierdoor krijgt West-Brabant een nieuwe bron van schoon zoetwater: een tweede kraan.

Foto: Haven van Zevenbergen, gemeente Moerdijk

Koppelkans benut

Gebieden rond Bergen op Zoom en Tholen halen in tijden van droogte water uit het Volkerak-Zoommeer. Maar bij echt droge zomers is de kwaliteit van dit water niet altijd toereikend en is beregening onmogelijk. De nieuwe ‘kraan’ brengt water vanuit het Hollandsch Diep via de Roode Vaart en de beken Mark, Dintel en Vliet naar het westen van Brabant. Dit is ook voor de oprukkende verzilting van land en water een goede oplossing. Het project is een samenwerking tussen de gemeente Moerdijk, de provincie Noord-Brabant, de provincie Zeeland, Waterschap Brabantse Delta en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Vanuit de provincie Noord-Brabant is de opgave een onderdeel van de ontwikkeling van het gebied Waterpoort.

De droogte in het buitengebied was niet het enige klimaatprobleem dat aangepakt moest worden. In het versteende centrum van Zevenbergen vormde hittestress in de zomer een uitdaging. Marty Braat, kwartiermaker klimaatadaptatie bij de gemeente Moerdijk, vertelt trots over de koppeling van projecten: “We kregen door dit grote project de kans om het centrum van Zevenbergen op te knappen. Normaal is er bij een gemeente als Moerdijk geen geld voor zo’n infrastructureel project, maar nu kon het meeliften op een project van nationaal belang.” De gedempte haven besloeg dertig meter aan betonstraatstenen en asfalt. Dat werd snel te heet op warme dagen. Nu is het centrum opgeknapt met nieuwe bomen en water in de historische haven. “Dat is veel koeler,” aldus Braat.

Foto: Haven van Zevenbergen, gemeente Moerdijk/Marcel Otterspeer

Leerpunten

Het allereerste idee voor de verbinding tussen het Hollandsch Diep en de Roode Vaart ontstond in 2006. Het was een lang traject, dat in januari 2021 officieel is afgerond. Kwartiermaker klimaatadaptatie Braat is trots op het resultaat. “Het is een mooi voorbeeld van belangen die samenkomen.” Een van de leerpunten van het project is dan ook: zoek naar koppelkansen om meerdere opgaven tegelijk aan te pakken. Braat: “Allerlei onhaalbare plannen werden samen financieel en technisch wel realiseerbaar. Daarom duurde het lang.”  Het Rijk zocht naar een nieuwe zoetwaterstructuur voor West-Brabant en delen van Zeeland. Het waterschap wilde een oplossing voor het versterken van het watersysteem. En de gemeente Moerdijk zocht naar mogelijkheden om het centrum van Zevenbergen te vergroenen en te koelen. “Die drie opgaven kwamen bij elkaar.”

De realisatie van de plannen duurde lang, mede door technische uitdagingen in het stedelijk gebied. Zo moest er gezocht worden naar niet-gesprongen explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. In de praktijk was dat lastig en kostte het tijd.

Braat raadt andere partijen met soortgelijke opgaven aan om op zoek te gaan naar combinaties om meerdere doelen te behalen. “Ga niet solo varen. De klimaatopgave is heel breed. Maak koppelingen, wees daar creatief in en sta open voor innovatie.”

Toegevoegd: 10 juni 2021