Door klimaatverandering komen extreme droogte en hoosbuien vaker voor. Dat vraagt om een andere kijk op het beheer van water. Waar we vroeger zoveel mogelijk water naar zee afvoerden, zoeken we nu juist manieren om het water vast te houden. Hergebruik van water biedt veel kansen voor het op peil houden van grondwater en het stimuleert duurzame landbouw. Per jaar wordt in Nederland 1,1 miljard kubieke meter gezuiverd afvalwater hergebruikt. Brouwerij Bavaria in Laarbeek geeft het goede voorbeeld door restwater beschikbaar te stellen aan omringende agrariërs.

Foto: Swinkels Family Brewers

Boer Bier Water

Bavaria gebruikt het zuiverste water uit een bron bij Laarbeek voor het brouwen van het bier. In het proces blijft jaarlijks 1,5 miljoen m3 water over. De bierbrouwer startte met boerenorganisatie ZLTO de coöperatie Boer Bier Water om dit restwater een goede bestemming te geven. Lokale boeren en tuinders, Brouwerij Bavaria, ZLTO, gemeente Laarbeek, Waterschap Aa & Maas, Agrifirm en de plaatselijke Rabobank hebben elkaar gevonden in het beschermen van bodem en water.

Marthijn Junggeburth van Swinkels Family Brewers (onder andere Bavaria) vertelt dat de bierbrouwer evenveel baat heeft bij Boer Bier Water als de agrariërs. “Wij maken gebruik van zuiver bronwater, dat is een belangrijk onderdeel van ons product. Daarom willen we dat de kwaliteit van het water en de hoeveelheid goed beschikbaar blijft”. Het water dat in aanmerking komt voor hergebruik is het spoelwater dat overblijft na het spoelen van statiegeldflessen en de ketels waarin het bier wordt gebrouwen. “Het reinigingsmiddel is gemakkelijk afbreekbaar en onze eigen afvalwaterzuivering zorgt voor een schoon restproduct,” vertelt Junggeburth.

Omgekeerde drainage

Op dit moment gebruiken ongeveer twintig boeren 400.000 kubieke meter restwater van Bavaria. De distributie van het water vindt op verschillende manieren plaats. Junggeburth: “Een deel wordt direct geleverd van de waterzuivering via buizen naar een landbouwperceel. Een ander deel lozen we in het Wilhelminakanaal, waarna het via een slotensysteem bij de boeren terechtkomt”. Bij de meeste percelen is hiervoor een buizensysteem aangelegd om via omgekeerde drainage het restwater in de bodem te infiltreren.

De Coöperatie Boer Bier Water heeft de ambitie om maximaal uit te breiden. Volgens Junggeburth kan Bavaria nog 1 miljoen kubieke meter extra restwater verwerken op deze manier. “Het is echt succesvol gebleken. De deelnemende boeren zagen in het droge voorjaar een groot verschil met andere boeren. De mais groeide beter”. Ook in Twente experimenteren boeren met het gebruik van restwater. Het betrokken waterschap zag dat deze methode daar resulteerde in 10-20% meer opbrengst voor de boer.

Bavaria neemt samen met het Belgische bedrijf Agro deel aan een Europees programma dat hergebruik van water stimuleert. Junggeburth vertelt dat ze gezamenlijk werken aan een toolkit: een soort handleiding voor andere bedrijven die restwater willen hergebruiken. Alle informatie is vrij toegankelijk.

Nieuwe wet in Europa

Het Europees Parlement ziet de voordelen van hergebruik van water voor klimaatadaptatie ook en heeft onlangs ingestemd met een wet die grootschalig hergebruik van water mogelijk maakt. In 2025 zou daardoor zes keer zoveel restwater worden hergebruikt in Europa, in totaal zo’n 6,6 miljard kubieke meter water. Dat betekent dat de helft van het water van rioolwaterzuiveringsinstallaties beschikbaar komt voor de landbouw. Boeren gebruiken daardoor uiteindelijk ruim 5 % minder grondwater en oppervlaktewater. Beter voor de opbrengst van agrariërs, de drinkwatervoorziening en de natuur.

Toegevoegd: 16 juli 2020