Regio Hart van Brabant is het samenwerkingsverband van de negen gemeenten in Midden-Brabant. Dat zijn Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Heusden, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Tilburg en Waalwijk. De regio heeft een klimaatstresstest laten uitvoeren. Daarmee wil ze in beeld brengen welke locaties in de regio kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering. De klimaatstresstest is bedoeld om de bewustwording bij gemeenten en waterschappen te vergroten. Daarnaast vormt de stresstest de basis voor de klimaatdialogen die de regio daarna zal organiseren.

Resultaten

De resultaten en de kaarten vind je in de notitie bij de klimaatstresstest Regio Hart van Brabant. De kaarten zijn ook opgenomen in een online viewer .

Wateroverlast

Door het veranderende klimaat worden regen- en hagelbuien heviger, wat tot wateroverlast kan leiden. Wateroverlast kan ernstige sociale en economische gevolgen hebben. Ziektes kunnen zich bijvoorbeeld snel verspreiden door stilstaand water op straat, en wegen kunnen door wateroverlast onbegaanbaar worden. Uit de stresstest blijkt dat de volgende locaties kwetsbaar zijn voor wateroverlast:

1. Enkele straten in het centrum van Waalwijk
2. De wijk Venne-oost in Heusden
3. Delen van de Vlierakkers in Tilburg
4. De wijk Stokhasselt, en delen van de wijk Oud-Noord en oud-Zuid in Tilburg
5. Bedrijventerrein Broekakkers in Gilze en Rijen
6. Bedrijventerrein Tijvoort en delen van het centrum van Goirle
7. Enkele straten in Loon op Zand
8. Het centrum ten zuiden van het spoor in Oisterwijk

Droogte

Als het lange tijd zonnig is en er weinig regen valt, is er een grote kans op droogte. Naast het weer hebben ook menselijke activiteiten invloed op verdroging. Voorbeelden: ontwatering en versnelde afwatering voor de landbouw, grondwateronttrekkingen voor drinkwater en beregening. Droogte vormt een bedreiging voor verschillende sectoren: de productie van voedsel en drinkwater, koeling voor industrie en energiecentrales, de natuur.

De volgende gebieden zijn nu al kwetsbaar voor droogte:

1. Een aantal natuurgebieden zoals de Loonse en Drunense duinen
2. Het gebied vlak bij de Grote Lei in Gilze en Rijen
3. Het noorden van de gemeente Heusden

En deze gebieden worden in de toekomst door klimaatverandering kwetsbaarder voor droogte dan nu:

1. Rondom Waspik-Zuid en ’s Gravenmoer
2. Agrarische percelen ten zuiden van de A59, ter hoogte van Capelle
3. De zwaardere kleigebieden in het noorden van Heusden

Hitte

Op 25 juli 2019 werd het in Gilze en Rijen 40,7 ºC. Nog nooit eerder kwam de temperatuur boven de 40 ºC in Nederland. Hitte kan bij kwetsbare groepen gezondheidsproblemen veroorzaken: hittestress. Dat leidt tot klachten zoals vermoeidheid, concentratieproblemen en hoofdpijn. Ook neemt het risico op uitdroging en oververhitting toe, waar mensen in het ergste geval aan kunnen overlijden. Naast gezondheidsproblemen zorgt hitte voor problemen bij infrastructuur en gebouwen: die kunnen schade oplopen door het uitzetten van materialen.

De volgende gebieden in regio Hart van Brabant zijn hittegevoelig:

1. Haventerrein in Waalwijk
2. Woonwijk Besoyen in Waalwijk
3. Bedrijventerrein Groenewoud in Heusden
4. Woonwijk Braken in Heusden
5. De Loonse en Drunense Duinen
6. Vliegveld Gilze-Rijen
7. Bedrijventerreinen in Tilburg: Vossenberg, Kraaiven en Loven
8. Delen van de wijken Oud-Noord en Oud-Zuid in Tilburg
9. Bedrijventerrein Kerkhoven in Oisterwijk
10. Bedrijventerrein Tijvoort in Goirle

Overstroming

Uit resultaten van de Klimaateffectatlas blijkt dat het noorden van de regio Hart van Brabant kwetsbaar is voor een doorbraak van de dijken langs de rivier de Maas. Bij een doorbraak stroomt het water dan richting het zuiden. De volgende gemeenten zijn hier kwetsbaar voor:

1. De gemeente Waalwijk, omdat deze gemeente aan de Maas ligt. Bij een doorbraak zal de gemeente grotendeels overstromen met overstromingsdiepten tussen de 2 tot 5 meter.
2. De gemeente Heusden die ook direct aan de Maas ligt. Bij een doorbraak zal de gemeente grotendeels overstromen met overstromingsdiepten tussen de 2 tot 5 meter en er zijn enkele gebieden waar zelfs een overstromingsdiepte van meer dan 5 meter wordt berekend.
3. Het noorden van gemeente Dongen kan overstromen. Helemaal in het noorden van de gemeente kunnen overstromingsdiepten oplopen tot 5 meter en dichterbij de kern tot 2 meter. De kern zelf zal volgens deze analyse niet overstromen.
4. Delen in het oosten van gemeente Haaren, waaronder de kern Heesakker. Overstromingsdiepten kunnen oplopen tot 0,5 meter en voor een enkel gebied tot 2 meter.
5. In noordwesten van de gemeente Loon op Zand kunnen overstromingsdiepten oplopen tot 5 meter.

Naast het overstromingsrisico vanuit de Maas is er ook een overstromingsrisico vanuit het regionale systeem, zoals beken, kanalen en kleine rivieren. Voor deze gebieden heeft Waterschap De Dommel een analyse gemaakt en op basis daarvan waterbergingsgebieden aangewezen. Deze liggen vooral in de volgende gemeenten: Goirle, Hilvarenbeek, Oisterwijk en Haaren.

Vervolg

Deze klimaatstresstest kan de regio gebruiken bij het voeren van de klimaatdialogen en daarna bij het opstellen van een strategie. De stresstest geeft geen analyse van de gevolgen van klimaatverandering voor de verschillende sectoren. Dat moet gebeuren tijdens de klimaatdialogen. Een paar voorbeelden van vragen die daarbij kunnen helpen:

1. Worden de knelpuntlocaties zoals berekend in de analyses van wateroverlast, droogte, overstroming en hitte ook als knelpunt ervaren?
2. Is het de verwachting dat op deze locaties in de toekomst overlast gaat optreden of dat er kansen zullen ontstaan?
3. Wat betekent klimaatverandering voor de functie van dit gebied? Wat willen we, welke normen streven we na, en hoe realiseren we dit?

Toegevoegd: 6 juli 2020