Net als alle gemeenten in Nederland heeft de gemeente Heusden een klimaatstresstest uitgevoerd. Hoe hebben zij dit aangepakt? En wat zijn de grootste kwetsbaarheden en kansen? Dat lees je op deze pagina.

Opzet van de klimaatstresstest

De gemeente heeft de stresstest uitgevoerd in samenwerking met adviesbureau Arcadis. Ze hebben gekeken naar hoe kwetsbaar de gemeente is voor vier thema’s: wateroverlast door hevige neerslag, droogte, hitte en overstromingen. Ook hebben ze verschillende sectoren en partijen bij de stresstest betrokken. Hierdoor konden ze in kaart brengen welke gebieden en sectoren kwetsbaar zijn voor de vier thema’s. 

Resultaten 

Wateroverlast

De grootste kwetsbaarheden in de gemeente Heusden liggen op het gebied van wateroverlast. De intensiteit van buien neemt tot 2050 toe met 12 tot 25%. Daarnaast neemt ook de jaarlijkse hoeveelheid neerslag toe. Dat kan voor overlast zorgen:

• Woningen, bedrijven en voorzieningen kunnen onderlopen na een hevige bui. Ook de bereikbaarheid van hulpdiensten komt bij extreme neerslag onder druk te staan. De meest kwetsbare locaties bevinden zich in de kernen Drunen, Vlijmen en Nieuwkuijk.
• De kans op overlast door een stijgende grondwaterspiegel neemt toe. Een gevolg daarvan is dat parkeerkelders en kruipruimtes vaker onderlopen. In de noordelijke kernen van de gemeente kan er bij een hoge grondwaterstand minder water infiltreren in de bodem. Dit kan tot lokale overstromingen leiden.

Droogte

Het jaarlijks neerslagtekort in de gemeente Heusden is nu 210 - 270 mm. Dat zal in 2050 stijgen naar 300 - 330 mm. Daarnaast duren periodes van droogte steeds langer. Dit kan voor de volgende problemen zorgen:

• Aanhoudende droogte kan gewasschade veroorzaken. Dit gebeurt bijvoorbeeld als er door watertekort minder gesproeid kan worden. Vooral het noorden en het zuiden van de gemeente zijn hier kwetsbaar voor.
• Het risico op natuurbranden neemt toe. Vooral de Loonse en Drunense duinen zijn hier kwetsbaar voor.
• Een neerslagtekort kan leiden tot het droogvallen van sloten en meren. Ook kan de waterkwaliteit van open water slechter worden. Dit heeft een negatief effect op planten, vissen en vogels. Ook mensen kunnen er ziek van worden. Dit is voornamelijk een probleem in recreatiegebieden. Er zijn in de gemeente Heusden al meerdere meldingen geweest van vis- en vogelsterfte en van verslechterde waterkwaliteit.

Hitte

Hittestress door warme nachten neemt toe. Nu hebben inwoners van Heusden gemiddeld enkele dagen per jaar last van hittestress. In 2050 zal dat toenemen tot enkele weken per jaar. Hittestress kan onder andere leiden tot gezondheidsklachten en concentratieproblemen. De volgende locaties zijn hier kwetsbaar voor:

• Heesbeen, het oosten van Drunen, het noorden van Nieuwkuijk en de Loonse en Drunense duinen zijn zeer hittegevoelig. Het gaat hier vooral om de industriegebieden, sportparken en stedelijk gebied.  
• In en om de Geersloot in Vlijmen en de vestinggracht van Heusden komt tijdens warme periodes weleens blauwalg voor. Zowel mensen als dieren kunnen erg ziek worden van blauwalg. 

Overstromingen

De gemeente Heusden is kwetsbaar voor overstromingen. De kans op een overstroming is klein maar de gevolgen zijn groot. Dat geldt vooral voor het gebied ten noorden van de A59 en het gebied ten zuiden van Drunen, Nieuwkuijk en Vlijmen. Daar kan het water na een overstroming tot wel 5 meter diep komen te staan.

De overzichtskaart hieronder toont de belangrijkste kwetsbare locaties in de gemeente Heusden.

Kansen

Er moet volgens de gemeente nog veel gebeuren om de omgeving klimaatbestendig te maken. Dat kan voor een groot deel gebeuren in de openbare ruimte, en dan vooral in openbare groenvoorziening. De gemeente heeft al stappen gezet om de omgeving klimaatbestendiger in te richten, vooral door te combineren met andere belangrijke opgaven. Op een parkeerplaats in Dillenburg hebben ze bijvoorbeeld grasbetontegels geplaats om de waterdoorlatendheid te vergroten. Hierdoor stroomt er meer water de bodem in en is ligt er minder water op straat na een hevige bui.

Leerpunten 

De gemeente Heusden heeft een aantal punten uit de stresstest geleerd:

• Beoordeel de verschillende gevolgen van klimaatverandering op hun impact en risico’s. Aan de hand daarvan kun je beginnen met het opstellen van een maatregelenplan.
• Klimaatstress is een breed thema dat allerlei sectoren beïnvloedt. Daarom is het verstandig om verschillende partijen te betrekken. Bepaal samen welke locaties kwetsbaar zijn en bedenk samen oplossingen. 
• Om je gemeente klimaatbestendig te maken, kun je gebruikmaken van de bestaande inrichting en systemen. Zo kun je bijvoorbeeld gebruikmaken van de bodem en ondergrond om de omgeving te beschermen tegen wateroverlast.

Toegevoegd: 16 juni 2020