In juni 2016 ontstond flinke schade door wateroverlast, in 2018 hadden we een lange en droge zomer en in 2019 beleefden we een lange hittegolf en hadden we gebrek aan water om te sproeien. Iedereen heeft de afgelopen jaren meegemaakt wat een veranderend klimaat betekent. De kans op hitte, droogte en wateroverlast neemt de komende jaren alleen maar toe. Dit heeft effect op onze leefomgeving, onze gezondheid en onze economie.

De gevolgen zijn nu al merkbaar: gewasschade door droogte, hittestress bij mens en dier en waterschade. De gemeente wil Deurne weerbaar maken tegen het veranderende klimaat. Oftewel ‘Onweerstaanbaar’. Daarom heeft zij een klimaatstresstest uitgevoerd.

Opzet van de stresstest

Deurne moet zich wapenen tegen de nadelige gevolgen van de klimaatontwikkeling. Dit kan bijvoorbeeld door het verbeteren van de waterafvoer, aanleg van meer groen en zorgen voor schaduwrijke plekken in de woonkernen.

Om maatregelen te treffen moet eerst in beeld zijn waar de grootste knelpunten te verwachten zijn. Waar is de grootste kans op wateroverlast? Welke plekken zijn het meest gevoelig voor hitte? En waar zijn de gevolgen van droogte het meest merkbaar? De gemeente heeft dit, in samenwerking met Arcadis en de andere gemeenten in de Brabantse Peel, in kaart gebracht aan de hand van een zogenoemde klimaatstresstest. Hierbij worden de kwetsbare plekken in kaart gebracht als het gaat om droogte, hitte en wateroverlast.

Kwetsbaarheden

Wateroverlast

• Intensiteit buien neemt tot 2050 met 12-25% toe.
• De jaarlijkse neerslag neemt tot 2050 met circa 6% toe.
• De kern Deurne is het meest kwetsbaar voor wateroverlast. Bekende locaties als Helmondseweg, Veldstraat, omgeving Leembaan, omgeving Romeinstraat en het noordelijk deel van de Sint Jozefparochie komen ook uit de stressttest naar voren.

In Liessel blijkt het Hoogveld de meest kwetsbare locatie te zijn. In Neerkant is de Keulsebaan het belangrijkste aandachtspunt, zeker omdat dit de doorgaande weg door Neerkant is.

• In Helenaveen en Vlierden blijkt de kwetsbaarheid veel beperkter te zijn. De grondwateroverlast neemt ten oosten van de kern Deurne toe. Dit betreft een small gebied welke van noord naar zuid loopt door de gemeente loopt.

Droogte

• Een toename van gewasderving als gevolg van droogte wordt op meerdere landbouwgebieden verspreid over de gemeente berekend.
• Het 10-jarig neerslagtekort stijgt van 240-270 mm naar 270-330 mm in 2050.
• Bodemdaling (en een toename aan bodemdaling) komt vooral voor in de gebieden aan de rand van de Peel en bij De Brink ten noordoosten van Liesel. Dit kan in het huidige klimaat (als er geen kunstmatig peil gehanteerd wordt) al meer dan 60 cm zijn en tot 2050 nog eens 15 cm toenemen.

Hitte

• Zowel uit de ervaringen van de gemeente als uit de modelresultaten blijkt dat de kern Deurne weinig koele plekken kent op extreem warme dagen. Hierdoor wordt in de huidige situatie al hittestress ervaren.
• Van 6-9 tropische (>30° C) dagen nu naar meer dan 18 tropische dagen in 2050.
• Hittestress door warme nachten neemt toe van dagen tot weken per jaar in 2050.
• Het oppervlaktewater warmt op, mogelijk met waterkwaliteitsproblemen als gevolg.
• Met name de Bedrijventerreinen met grote dakvlakken (Kranenmortel, Binderen-Zuid en 't Rijt) blijken hittegevoelig te zijn. Voor het centrumgebied van Deurne worden minder hoge temperaturen bereikt. Maar gezien de belangrijke verblijfsfuncties is de impact op warme dagen wel groter.

Overstromingen

• Uit de analyse van Waterschap Aa en Maas blijkt dat na een bui van 70 mm in één uur er relatief weinig locaties overstromen en dat ook de waterdiepte beperkt blijft. Lokale overstromingen vinden plaats langs de Vlier, de Oude Aa en het kanaal van Deurne.
• Op enkele plaatsen zullen hoge waterstanden kunnen leiden tot toenemende wateroverlast vanuit de riolering.

De kaart hieronder toont de meest kwetsbare locaties voor klimaatverandering in één figuur.

Leerpunten en vervolg

De resultaten van de klimaatstresstest bevestigen de gevolgen van klimaatverandering in de gemeente Deurne die al duidelijk optreden, bijvoorbeeld:

• In Deurne is in het verleden regelmatig wateroverlast opgetreden als gevolg van extreme neerslag. In de periode tussen eind mei en juni 2016 is er in de gehele provincie Noord-Brabant extreem veel neerslag gevallen. Deze extreme neerslag leidde tot schade in bebouwd gebied, natuur en de landbouwsector.
• De toenemende hitte en droogte heeft een grote invloed op de (onbalans in) biodiversiteit aan plant- en diersoorten. De gemeente bemerkt een verschuiving in soorten en heeft langere maai- en onderhoudsseizoenen.
• In het centrum van Deurne heerste in de zomer van 2019 een zeer warm klimaat, waarbij recordtemperaturen gehaald zijn. Dit heeft had o.a. lege terrassen, kortere openingstijden (van bijv. de kermis) en schade aan wegen en andere infrastructuur tot gevolg.

Met de uitkomsten van de klimaatstresstest bekijkt de gemeente hoe problemen in de toekomst beperkt kunnen worden. De gemeente gaat hierover in gesprek met inwoners en ondernemers om te bekijken wat zij samen kunnen doen om de gemeente Deurne klimaatbestendig te maken. Dat doen ze tijdens zogenoemde ‘klimaatdialogen’. In de loop van 2020 worden inwoners en ondernemers hiervoor uitgenodigd.

Toegevoegd: 18 maart 2020