Klimaatstresstest gemeente Bladel

Naar het overzicht

Klimaatstresstest gemeente Bladel

Om beter voorbereid te zijn op extreme weersomstandigheden als gevolg van klimaatverandering, moeten alle gemeentes in Nederland een stresstest laten uitvoeren. Daarmee brengen gemeentes hun kwetsbaarheden in kaart en kunnen zij maatregelen treffen tegen droogte, hitte, wateroverlast en overstromingen. In Bladel inventariseerde adviesbureau Arcadis de impact van de veranderingen op basis van rioolmodellen, infraroodbeelden, openbare gegevens en lokale kennis. 

Heide_foto Rudy Skitterians.jpg
Afbeelding: heide (Rudy Skitterians)

Opzet stresstest 

Simone Mol, adviseur stedelijk water bij Arcadis, leidde de klimaatstresstest voor de gemeente Bladel. Ze richtte zich op de volgende vragen: Waar treedt bij extreme neerslag wateroverlast op? En welke wegen zijn dan niet meer begaanbaar? Welke gebieden zijn hittegevoelig? Veranderen het aantal zomerse/tropische dagen en warme nachten? Zijn er risico’s voor de waterkwaliteit? Treedt er schade op aan de landbouw door de verandering van neerslag/temperatuur?  Uit de analyse blijkt dat de gemeente Bladel steeds warmer, natter en droger wordt, wat resulteert in een toename van hittestress, wateroverlast bij hevige neerslag en droogte. 

Kwetsbaarheden en kansen  

Wateroverlast 

  • Intensiteit buien neemt tot 2050 met 12-25% 

  • De jaarlijkse neerslag neemt in klimaatscenario WH2050 met circa 6% toe 

  • Delen van de gemeente Bladel worden hierdoor kwetsbaarder voor hemelwateroverlast 

  • De grondwateroverlast neemt op een paar locaties toe 

Droogte 

  • Het neerslagtekort stijgt van 210-270 mm naar 300-330 mm in 2050 

  • In de huidige situatie is vegetatie al gevoelig voor droogte. Door de toename van verdamping en droge perioden neemt de kwetsbaarheid van de vegetatie toe. In het zuiden van Bladel zijn enkele gebieden waar een stijging van de gemiddeld laagste grondwaterstand door de toename van de jaarlijkse neerslag wordt berekend en er sprake is van een beperkte daling van de kwetsbaarheid.   

  • Gemeente Bladel is niet gevoelig voor bodemdaling  

  • Gemeente Bladel is niet gevoelig voor het optreden van funderingsschade als gevolg van paalrot. 

Hitte 

  • Van 3-6 tropische (>30° C) dagen nu naar 15-18 tropische dagen in 2050 

  • Hittestress door warme nachten neemt toe van dagen tot weken per jaar in 2050 

  • Het oppervlaktewater warmt op, mogelijk met waterkwaliteitsproblemen als gevolg 

  • Differentiatie binnen de kernen ontstaat met name door de aan- of afwezigheid van vegetatie en verschil in de hoeveelheid versteende omgeving. 

Overstromingen 

  • Zowel in het huidige klimaat als in klimaatscenario WH2050 wordt geen overstroming vanuit primaire of regionale keringen in de gemeente Bladel berekend.  

De gevolgen van klimaatverandering zijn in de gemeente Bladel op een aantal plekken al duidelijk zichtbaar: 

  • Natuurgebieden zijn kwetsbaar voor verdroging en risico op brand (Cartierheide, Neterselse Heide, bosgebieden aan de zuidzijde van de gemeente).  

  • Toename van de eikenprocessierups, de letterzetter, een langer groeiseizoen en droogteschade bij planten/heesters. In de droge zomer van 2018 stond de vijver in de kern Hapert droog met vissterfte tot gevolg.  

  • Wateroverlast door extreme neerslag trad in juni 2016 op met een hoog aantal meldingen en klachten tot gevolg.  

  • Door de veiligheidscoördinator van de gemeente Bladel worden de geïnventariseerde klimaateffecten herkend.  

  • In de gemeente Bladel is de relatie landbouw en klimaatverandering al zichtbaar. De gemeente Bladel ligt op relatief hoge zandgronden, waarbij watergangen veelal droog gevallen zijn en de grondwaterstand relatief diep ligt ten opzichte van het maaiveld. Agrariërs maken zich zorgen over droogte. Als maatregel wordt door de gemeente op de voor landbouw minder geschikte gebieden actief gronden geworven van agrariërs die stoppen om deze in te zetten voor natuur. Waterschap de Dommel voert momenteel projecten en pilots uit om verdroging van natuur en landbouw binnen haar beheersgebied tegen te gaan. Voor de beek de Groote Beerze loopt momenteel een pilot om droogte tegen te gaan door regenwater en water afkomstig van de zuivering te verpompen naar hoger gelegen zandgronden.  

Leerpunten 

Het uitvoeren van de stresstest heeft bijgedragen aan de bewustwording van klimaatverandering maar ook direct aan het urgentiebesef. Klimaat heeft impact op de diverse beleidsvelden van welzijn tot groenbeheer, van recreatie tot riolering. Uit de gesprekken met de verschillende afdelingen binnen de gemeente kwam naar voren dat klimaat een (integrale) plek moet krijgen binnen de organisatie en de omgevingswet. 

Naast de risico’s bleek dat er ook al dingen goed gaan: meer ruimte voor groen en water bij (her)ontwikkelingen en reconstructies, hemelwater zoveel mogelijk vasthouden en infiltreren om droogte tegen te gaan, maatregelen om het risico op brand in natuurgebieden tegen te gaan en actief beleid om de biodiversiteit te verhogen. 

Toegevoegd: 20 december 2019

Sluiten