Op 2 november 2017 heeft de gemeenteraad van Son en Breugel het visieplan 'Klimaatbestendig Son en Breugel 2030' vastgesteld, de visie komt voort uit het gemeentelijk rioleringsplan 2016-2022. In de rapportage Klimaatbestendig Son en Breugel 2030 is een visie gevormd met stappen om te komen tot een klimaatbestendige omgeving.

Proces

In het proces om te komen tot een beleid voor droogte, hitte en hemelwater heeft een uitgebreide analyse plaatsgevonden van de fysieke ruimte en invloeden van buitenaf. De analyse was de input voor een tweetal klimaatwerkplaatsen. In deze klimaatwerkplaatsen zijn de analyses besproken. De werkplaats bestond uit een vertegenwoordiging van professionals uit de organisatie, die elk vanuit hun eigen discipline de visie vorm hebben kunnen geven. Vervolgens is deze visie tijdens de klimaatwerkplaats besproken met vertegenwoordigers uit de samenleving die zo het beleid mee hebben kunnen bepalen. Organisaties die betrokken zijn geweest bij het opstellen van de visie zijn onder andere Waterschap De Dommel, woningbouwverenigingen, buurtverenigingen, IVN, zorginstellingen etc.

Op dit moment kan Son en Breugel goed met de huidige weersinvloeden omgaan. Grote schades hebben tot nu toe niet plaatsgevonden en onnodig gevaar voor de volksgezondheid is, op een aantal locaties (huidige water-op-straat-locaties) na, niet aanwezig. We krijgen echter te maken met veranderende weersomstandigheden. Om met deze veranderingen om te gaan hebben we onze omgeving getoetst aan extreme weersomstandigheden. Vervolgens zijn deze gegevens geanalyseerd en hebben we een visie kunnen vormen om te komen tot een klimaatbestendig Son en Breugel.

Visie: Omgaan met veranderende tijden

De veranderingen in het klimaat en de daaruit voortkomende thema’s hitte, droogte en wateroverlast maken onlosmakelijk onderdeel uit van duurzaamheid, met als hoofddoelstelling om in 2030 een klimaatbestendig Son en Breugel te hebben gerealiseerd. Onder een klimaatbestendig Son en Breugel verstaan we dat de ‘openbare’ ruimte van Son en Breugel veerkrachtig genoeg is ingericht, zodat de veranderingen in hitte, droogte en wateroverlast niet leiden tot grote schades en onnodig gevaar voor de volksgezondheid. Als gemeente alleen kunnen we deze doelstelling niet realiseren, deze doelstelling moeten we gezamenlijk realiseren met de samenleving van bedrijfsleven en burgers. Daarnaast willen we in 2020 een gemeentelijke organisatie zijn die de klimaataspecten droogte, wateroverlast en hitte integraal in al zijn ontwikkelingsplannen gelijkwaardig afweegt.

Afbeelding: Hemelwatervisie Son en Breugel

Doelen

Beter Leefklimaat
Beslissingen die genomen worden moeten bijdragen aan een beter leefklimaat voor de (toekomstige) omgeving. In de kernen Son en Breugel gaan we het bestaand groen behouden en op onderdelen versterken en combineren met water(berging). We gaan veel minder in technische (ondergrondse) oplossingen denken, maar meer in bovengrondse systeemoplossingen. In de openbare ruimte aan de rand van de dorpskernen gaan we meer berging creëren, waarbij we ‘schoon’ water opvangen en gebruiken voor drogere tijden. Voor Ekkersrijt heeft de gemeente een andere rol. Hier heeft de gemeente een meer sturende (beleidsaanpassing), regisserende en enthousiasmerende rol. De uiteindelijke fysieke maatregelen moeten vanuit de ondernemers zelf genomen worden.

Ontwikkelingen worden voortaan zowel intern als extern integraal opgepakt
Het bedrijfsleven, stakeholders en de gemeenschap worden betrokken in de planvorming. We creëren hiermee bewustwording en acceptatie. Hierbij zijn de hoger gestelde doelen en visies in het duurzaamheidsbeleid leidend. We gaan integraal met bedrijven duurzaamheidsallianties (Greendeals) afsluiten om bedrijven bewuster te maken van de (economische) gevolgen van hitte, droogte en wateroverlast. Waarbij we gebruik maken van de kennis en kunde van bedrijven.

Gezamenlijke uitdaging/doelstelling
De verandering van het klimaat en weersomstandigheden houden niet op bij de grens van de openbare ruimte. Particulieren en bedrijven beslaan een groot deel van het grondgebied van de gemeente. We zullen samen moeten kijken naar oplossingen en win-win situaties die uiteindelijk goed zullen zijn voor de gemeenschap. Hierbij hebben wij samen met het Waterschap een voortrekkersrol en moeten we de samenleving informeren over bestaande uitdagingen, om zodoende bewustwording, draagvlak en verantwoordelijkheidszin te creëren.

Gezondheidsrisico’s minimaliseren
De verandering van het klimaat heeft effecten op de gezondheid. Door het veranderen van het klimaat stijgt de temperatuur. Vanwege de grote concentratie aan verhardingen en bebouwingen kunnen in sommige delen van de gemeente, Ekkersrijt en centrum Son, zeer hoge temperaturen ontstaan ten opzichte van de omgeving, waardoor dit negatieve gevolgen kan hebben op de gezondheid en het functioneren van mensen. Boven een bepaalde grens kan dit leiden tot hittestress. Hittestress kan leiden tot slaapverstoring, gedragsverandering, verminderde arbeidsproductiviteit en hitte gerelateerde ziekten.

Extreme regenbuien kunnen ervoor zorgen dat de riolering het hemelwater niet meer kan verwerken. Als gevolg hiervan kan water vanuit de riolering op straat komen. Dit water is mogelijk vervuild en kan gezondheidsrisico’s veroorzaken.

Economische schade voorkomen
Binnentredend water in woningen en/of bedrijven kan zorgen voor economische schade. Daarnaast kan water ervoor zorgen dat bedrijven / woningen niet goed bereikbaar zijn. Zoals aangegeven bij het kopje gezondheidsrisico’s kan hittestress leiden tot verminderde arbeidsproductiviteit en concentratieproblemen. Langere perioden van droogte kunnen problemen opleveren voor de landbouw. Indien het onttrekken van grond- en oppervlaktewater niet meer wordt toegestaan resulteert dit een lagere oogstopbrengst.

Goede informatievoorziening
De analyse van de omgeving middels hitte-, droogte- en wateroverlastkaarten zorgt ervoor dat de interne organisatie en de samenleving van bedrijven en bewoners meer inzicht krijgen in de effecten van klimaatverandering voor onze gemeente. Het onderkennen van de effecten zorgt uiteindelijk voor bewustwording en de motivatie om hierop te anticiperen.

Visie sluit aan bij de beleidsnota Duurzaamheid 2016-2020
De strategische doelstelling uit de beleidsnota luidt: In 2030 is de fysieke leefomgeving waarin we leven effectief ingericht waarbij het behoud en herstel van de (oorspronkelijke) biodiversiteit centraal staat en waarbij het gebruik van gezonde, natuurlijke en gerecyclede materialen en producten vanzelfsprekend is. In de ruimte waarin we leven gaan we goed om met onze waterhuishouding en zijn we weerbaar tegen klimaatsveranderingen.

De hemelwatervisie geeft invulling aan deze doelstelling. Ook de uitwerking van de diverse maatregelen en de integrale benadering sluit aan bij de werkwijze in het Duurzaamheids-programma.

Toegevoegd: 27 maart 2018