Hoe kan een buurtbewoner het verschil maken?

donderdag 13 december 2018

Voor zijn wijk Kattenbosch in Rosmalen had Henk Koops een grote wens: hij wilde zoveel mogelijk groene daken aanleggen. Hij gaf zelf het goede voorbeeld en overtuigde samen met buur Inge Leijten het grootste deel van de wijk om de daken te vergroenen. De grootste succesfactoren? Een hechte buurt, twee goede kartrekkers, een flinke hoosbui en een eerlijke leverancier.

Fotograaf: Sandra Peerenboom

Hoe zet je een bewonersinitiatief op?

Twee kartrekkers

Het vergroenen van een hele wijk kost tijd en is veelomvattend. Het initiatief in Kattenbosch had daarom twee kartrekkers. Koops bedacht het plan voor de groene daken. Dat plan diende hij in vanuit de groencommissie tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de buurtvereniging. Toen veel buurtbewoners enthousiast waren, heeft Inge Leijten de organisatie van de uitvoering voor haar rekening genomen. Leijten: “Ik was heel blij dat we samen dit project hebben geleid. We hadden verwacht dat 20 buren mee wilden doen, maar uiteindelijk werden dat er 67. Dan is het fijn om taken te verdelen.”

Initiatiefnemer heeft een voorbeeldfunctie

Het plan van Koops werd positief ontvangen in de wijk. Maar hoe ga je dan verder? “Praktisch gezien waren er veel vragen”, aldus Koops. “Hoe leg je zo’n dak aan, wat zijn de kosten, is er subsidie voor? Daarom heb ik als eerste zelf een groen dak aangelegd. Daarmee vond ik de antwoorden op de meeste vragen en konden buren zelf komen kijken hoe het eruit zag.”

Een goede projectmanager en veel hulp

Naast alle vragen, waren er nog veel andere zaken om te organiseren. “Het verzamelen van alle gegevens kostte meer tijd dan ik had verwacht”, aldus Leijten, “maar dat kwam ook omdat zoveel mensen zich hadden aangesloten bij het project”. Zo maakte Leijten een Excel-bestand met daarin de gegevens van alle deelnemers, en de technische informatie per dak.

Leijten: “Er ontstonden gaandeweg het proces veel vragen: wat is het dakoppervlak van elk dak, ligt er al isolatie, is de dakrand nog hoog genoeg om het grind te storten, wanneer gaan we het groendak aanleggen? En ook: welke buren werken samen, is de leverancier beschikbaar op die dagen, welke bewoners willen hun dakbedekking renoveren voordat het groendak wordt gelegd? Gelukkig waren er ook buurtbewoners die specifieke vragen voor hun rekening namen. Zo waren er mensen die het leuk vonden om te berekenen hoeveel draagkracht het dak had als er grind, planten, aarde en eventueel een pak sneeuw op het dak zou liggen. Anderen regelden liftjes voor de dagen dat we daken aanlegden of hielpen met de instructies voor de aanleg.”

Leijten benadrukt dat zo’n groot project veel vergt van de initiatiefnemer. Voor mensen die overwegen een eigen buurtproject te starten, adviseert zij om klein te beginnen. “Een rijtje huizen en daken die allemaal hetzelfde zijn, scheelt enorm in de hoeveelheid werk”, aldus Leijten.

Keuze voor een leverancier

Leveranciers van groene daken zijn er volop, maar het blijkt lastig te zijn om een leverancier te vinden die flexibel genoeg is om met een groep bewoners te werken. Leijten: “We hebben een vragenlijst gestuurd naar meerdere leveranciers. Daarin vroegen we bijvoorbeeld hoe makkelijk het is om het groen zelf aan te leggen. Veel leveranciers deden geen moeite om te reageren, maar uiteindelijk hebben we een goede gevonden: GroeneDaken.net. Zij gaven een eerlijk antwoord op al onze vragen, kwamen kijken in de wijk en waren zelfs aanwezig bij een startbijeenkomst. Dat heeft veel vertrouwen gewekt onder de bewoners, waardoor meer mensen zich aanmeldden.”

Succesfactoren van het project in Kattenbosch

Hechte wijk

De wijk Kattenbosch is van oorsprong erg hecht, of zoals Koops het zegt: “we zijn een ongewoon goed georganiseerde buurt”. De buurtbewoners beheren samen de parkachtige omgeving en de boerderij die bij de wijk hoort. Er is een goedlopende buurtvereniging en wekelijks worden er activiteiten georganiseerd. Koops: “De bewoners zijn gewend om dingen samen te doen en om elkaar te helpen. Dat was een groot voordeel in de organisatie van dit project.”

“Om kosten te besparen wilden we de groene daken zelf aanleggen, maar niet iedereen kan of wil het dak op om dat te doen. De vier zaterdagen van de aanleg waren erg gezellig en iedereen hielp elkaar. De ouderen die het zware werk niet konden doen, zorgden voor koffie en broodjes. Sommige buurtbewoners hebben wel op vier daken gestaan. Je kan een leuk idee hebben, maar als je geen kanalen hebt om de buren te bereiken is het moeilijk om het uit te voeren.”

Bewustwording

Het hielp ook dat de wijk werd opgeschrikt door een grote hoosbui, nog voor de groene daken waren aangelegd. “Het water liep bij mensen de huiskamer binnen. En toen realiseerden mensen zich: met 2000 m2 groen dak hadden we een hoop water kunnen opvangen. Dat heeft sommige mensen wel over de streep getrokken. Van de 110 huizen hebben er nu 67 een groen dak”, aldus Koops. Niet iedereen was enthousiast over een groen dak. Er waren ook mensen die wel mee wilden doen, maar eerst hun dak wilden vernieuwen voordat ze een groen dak aanschaften. Niet iedereen had direct de middelen om dit te doen.

Weten wat bewoners belangrijk vinden

Klimaatadaptatie is voor bewoners vaak niet de belangrijkste reden om een groen dak aan te leggen. Leijten: “Dat het dak er mooi uitziet is voor de meeste mensen het grootste voordeel. Als ik uit mijn raam kijk, dan zie ik overal groen en bloemen. Dat de daken verkoelen in de zomer is mooi meegenomen.” Koops: “Het gevoel dat je krijgt als je op je dak klimt en tot je enkels in het sedum gaat staan. Je ziet overal groen en de bijen zoemen. Dat geluid heb ik in jaren niet gehoord. En als er dan een vlinder je slaapkamer binnenvliegt, zet ik die heel voorzichtig weer naar buiten.”

Meer informatie

65 groene daken in de wijk Kattenbosch in Rosmalen

« Terug

Meer nieuws

« Vorige Volgende »

november 2024

oktober

07 oktober 2024 - Onderzoek naar klimaatrechtvaardigheid: klimaatadaptatie én inclusiviteit