Veel mensen herinneren zich de hittegolf van juli 2019 nog goed. Deze was uitzonderlijk heet. Tijdens deze hittegolf werd het op veel plekken in Nederland meer dan 40 °C. Op het KNMI-station Gilze-Rijen steeg de maximumtemperatuur naar 40,7 °C. Hiermee werd het oude nationale hitterecord met ruim 2 °C gebroken.

Hoe zou de hittegolf van 2019 zijn in een warmer klimaat?

In 1900 waren zulke hoge temperaturen in Nederland nog bijna onmogelijk. Door klimaatverandering komen dit soort hittegolven steeds vaker voor. In de toekomst kunnen ze zelfs nog extremer worden. Hoe zou de hittegolf van 2019 eruitzien in een toekomst waarin het klimaat nog verder is opgewarmd? Dat laat het verhaal ‘De hittegolf van juli 2019 in een hetere toekomst’ zien. We hebben de hittegolf van 2019 zelf ervaren. Door deze te verplaatsen naar de toekomst, kunnen we ons beter voorstellen hoe een hittegolf zal zijn als het klimaat 2 °C warmer is dan nu.

Modelstudie van het KNMI

Het kaartverhaal is gebaseerd op een modelstudie van het KNMI. Hierin zijn de warmste drie dagen van de hittegolf van 2019 vertaald naar een situatie waarin het klimaat 2 °C warmer is dan nu. De data zijn verwerkt tot kleurrijke kaarten, waarin je de hittegolf van 2019 kunt vergelijken met zo’n zelfde hittegolf in een 2 °C warmere wereld. Binnen het Early Warning Centre, ontwikkelt het KNMI deze en andere data over toekomstige weersextremen om beter voorbereid te zijn op extremer weer en de gevolgen hiervan.

Extremen nemen meer toe dan gemiddelden

Het is niet zo simpel dat alle temperaturen bij een vergelijkbare hittegolf in een 2 °C warmere wereld 2 °C warmer worden. De studie laat zien dat de weersextremen sterker toenemen dan de gemiddelde temperaturen en dat de maximumtemperatuur met 3 tot 5 °C kan toenemen. Dit kaartverhaal toont daarmee dat gebeurtenissen uit het verleden informatie kunnen bieden die je minder makkelijk kunt halen uit de waardes in de klimaatscenario’s, die vaak gemiddelden laten zien. Deze methode biedt daarmee een extra mogelijkheid om te bepalen of je klimaatbestendig bent.

Van code oranje naar code rood

In 2019 gaf het KNMI Code oranje af voor hitte. Bij een zelfde hittegolf in een 2 °C warmere toekomst zou het KNMI waarschijnlijk Code rood afgeven. Dit betekent dat iedereen klachten kan krijgen als gevolg van extreme hitte. Denk aan uitdroging, oververhitting en levensbedreigende hitteberoertes. Ook in huis en op het werk kunnen de hoge temperaturen overlast veroorzaken. Een mooi voorbeeld van zo’n situatie kun je beleven in het klimaatverhaal ‘Ongekend Heet’. Door hoge temperaturen is er grote kans op verkeersfiles en vertraging op het spoor wegens afgesloten wegen en bruggen, het smelten van asfalt, of het uitzetten van rails. Als auto’s stil komen te staan, kan het voor inzittenden gevaarlijk heet worden. En als het ook nog erg droog is, kunnen er bosbranden en bermbranden ontstaan.