Knelpuntenaanpak

Wat houdt deze aanpak in?

In de knelpuntenaanpak ligt de nadruk op het identificeren, analyseren en oplossen van lokale problemen en knelpunten. De oplossing wordt vaak gezocht in technisch en lokaal gebonden maatregelen en acties. Het oplossen van knelpunten vindt in vrijwel alle ruimtelijke domeinen plaats en is een bekende aanpak van, onder andere, beheerders. Voorbeelden zijn: het verlagen van de waterstand ten behoeve van agrarische bedrijfsvoering en de aanleg van parkeerplaatsen. Deze aanpak wordt vooral op het lokale schaalniveau toegepast; van een enkel gebouw of kavel tot een hele wijk, dorp of stad.

Hoe wordt de knelpuntenaanpak meer klimaatsturend?

Klimaatverandering wordt steeds meer herkend als een belangrijke bedreiging. Een bedreiging waar rekening mee moet worden gehouden. Om de risico’s te beheersen vormen de klimaatopgaven in het gemeentelijk gebied het vertrekpunt. Hierbij worden de grootste knelpunten als eerste aangepakt. Om de knelpunten te identificeren wordt, bijvoorbeeld, een gemeentelijke stresstest uitgevoerd, waarin het accent ligt op kwantificering, verdieping en goede onderbouwing. Op basis hiervan kan een nuchtere afweging gemaakt worden. De oplossing wordt vervolgens gezocht in het verkennen van (technische) maatregelen. Het resultaat kan een lokaal adaptatieplan zijn of een pakket aan maatregelen dat wordt uitgevoerd door de betreffende gemeentelijke afdeling. Om klimaatadaptatie beter te integreren, is het van belang dat de informatie vanuit de knelpuntenanalyse laagdrempelig, begrijpelijk en inzichtelijk wordt aangeboden.

Voor- en nadelen van klimaatadaptatie in de knelpuntenaanpak

Een voordeel van de knelpuntenaanpak is dat er een goede onderbouwing wordt gegeven voor de klimaatrisico’s en de gekozen maatregelen. Bovendien wordt klimaatadaptatie tastbaar: zowel het probleem als de oplossing worden concreet. Een risico van deze aanpak is echter wel, dat er bij het zoeken naar onderbouwing wordt verzand in studies; mogelijk met een verlies van draagvlak tot gevolg.

Een ander risico van de knelpuntenaanpak is dat een probleem slechts voor de korte termijn wordt opgelost. Er wordt dan voor een specifiek probleem een zeer specifieke oplossing geformuleerd. De toepassing van zo’n ‘end-of-pipe’ oplossing zorgt dat het probleem niet bij de bron wordt aangepakt. Er worden, zogezegd, louter pleisters geplakt op de plekken waar de problemen het meest zichtbaar zijn. Zo is het soms de vraag of de oplossing ligt in het vergroten van de rioolcapaciteit in de wijk waar het knelpunt zich manifesteert, of in het vergroenen van de wijken ernaast. Hiernaast kan het prioriteren van specifieke knelpunten leiden tot een sectorale aanpak doordat de belangen, kansen en bedreigingen vanuit andere sectoren over het hoofd worden gezien. Hierdoor worden vaak kansen gemist om meerdere problemen tegelijk op te lossen, of worden de problemen verschoven.

Tot slot gaat het bij de knelpuntenaanpak vaak om technische en complexe kennis die soms lastig over te brengen is aan de afdelingen die ermee aan de slag moeten. Vertrekken vanuit de klimaatbedreigingen levert vaak geen herkenbaar aanknopingspunt op in de bestaande praktijk. De ervaring leert dat het beter werkt om de eigen ambities en doelen van het gebied centraal te stellen en deze vervolgens te toetsen aan de klimaatbedreigingen.

Sluiten