Waterberging bodem
Fotograaf: Indra b.v.
Omschrijving
Voordelen
Kosten aanleg, onderhoud en beheer
Effect van de maatregel
Gebiedslabels
Voorbeeld
Omschrijving
De bodem kun je gebruiken om wateroverlast te voorkomen. Bij een infiltratievoorziening in de bodem verander je de samenstelling van de bodem. Doel is dat het regenwater beter in de bodem kan zakken. Bij extreme regenval kan de bodem zo meer water opslaan.
Er zijn verschillende mogelijkheden om water op te slaan in de bodem:
- Retentiekratten: kratten in de bodem die veel water kunnen opvangen en langzaam doorlaten
- Water kan ook geborgen worden in een ondergrondse tank. Bij deze manier van waterberging kan er een systeem worden aangelegd waarbij dit water ook gebruikt wordt voor planten en voor de toiletten.
- Andere samenstelling van de bodem zoals: compost, grasmaaisel, houtsnippers, cacaodoppen, humusrijke grond en mest. Duurdere producten zijn bentoniet, biochar en lavasteen.
Wil je op jouw parkeerterrein aan de slag? Bekijk dan eens de maatregel (half) open verharding.
Voorwaarden
Voor het aanleggen van waterberging in de bodem moet je rekening houden met de volgende voorwaarden:
- Deze maatregelen hebben invloed op het gewicht dat de bodem kan dragen. Houd rekening met zware gebouwen boven of vlak naast deze voorziening. Deze kunnen inzinking en wegzakking veroorzaken. Het is hierom slim om een expert te vragen voor het ontwerp en de uitvoering.
- Houd rekening met de diepte van deze voorziening vergeleken met het grondwaterniveau.
- Het grondwaterniveau heeft invloed op hoeveel hemelwater het kan opslaan. Als het grondwater hoog staat vult het al voor een deel de infiltratievoorziening. Hierdoor kan deze voorziening minder water uit de bodem opnemen. Bij een hoog niveau van het grondwater kan het handig zijn om te kiezen voor een voorziening die niet diep is maar groot in oppervlak. Op die manier kan toch een grote hoeveelheid water onder de grond worden opgeslagen.
Voordelen
Deze maatregel heeft veel voordelen op financieel, sociaal en maatschappelijk gebied:
- Via de waterberging kan teveel aan water worden opgevangen en kan meer regenwater in de bodem zakken.
- Deze maatregel heeft een positief effect op het niveau van het grondwater.
- Het opslaan van water kan je goed combineren met andere maatregelen, zoals het aanleggen van groen voor ontspanning en een grotere biodiversiteit.
- Bij extreme neerslag wordt water beter vastgehouden in de grond. Het vormt een buffer die ervoor zorgt dat water wordt vastgehouden en langzaam in de bodem kan zakken. Dit zorgt voor minder wateroverlast aan de oppervlakte.
Kosten aanleg, onderhoud en beheer
Deze maatregel heeft kosten voor aanleg, onderhoud en beheer. De terugverdientijd hangt volledig af van de voorkomen schade door water of droogte. Een algemene terugverdientijd kan hierdoor niet benoemd worden. Voor de aanleg van een waterberging / regenwateropvang zijn er subsidiemogelijkheden per gemeente en waterschap.
Voor de kosten van deze maatregel kan je gebruik maken van de MIA (Milieu-investeringsaftrek) en Vamil (Willekeurige afschrijving milieu-investeringen) regeling. Via onderstaande activiteiten met referentienummer kan je aanspraak maken op investeringsaftrek van 36% (MIA) of het afschrijven van 75% (VAMIL) van de investeringskosten:
- G 6440: infiltratiesysteem. 36% MIA.
- F 6444: voorziening voor het bufferen van regenwater. 36% MIA en 75% VAMIL.
Kosten | Aanleg | Beschrijving | Onderhoud & beheer |
Retentiekratten |
€€€ |
De grond moet worden afgegraven en de functie van het gebied kan tijdelijk niet worden gebruikt. Een basisset infiltratiekratten kost ongeveer € 450,- en voor elke extra krat betaal je ongeveer € 175,- |
Er is weinig onderhoud en beheer. Wel moet gecontroleerd worden of het afvoersysteem nog goed werkt. |
Andere bodemsamenstelling |
€€€ |
De kosten zijn afhankelijk van de samenstelling van de bodem. Compost, grasmaaisel, houtsnippers, cacaodoppen, humusrijke grond en mest zijn goedkope keuzes. Bentoniet, biochar en lavasteen zijn duurder. |
Er is weinig onderhoud en beheer. Wel moet gecontroleerd worden of het afvoersysteem nog goed werkt. |
Effect van de maatregel
Deze maatregel heeft een positief effect op de thema’s wateroverlast en droogte. De tabel hieronder laat het effect van deze maatregel zien. De icoontjes geven aan hoe sterk het effect op een thema is: hoe meer icoontjes, hoe groter het positief effect.
Thema | Effect | Beschrijving |
Wateroverlast | Deze maatregel levert een groot effect op het thema wateroverlast. Het hangt wel af van de hoeveelheid water die de bodem kan opslaan. Dit heeft te maken met de totale oppervlakte van deze maatregel en de hoogte van het grondwater. | |
Droogte | Zorgt ervoor dat de hoogte van het grondwater goed blijft. Als het grondwater laag staat zal er met deze maatregel meer water naartoe gaan. | |
Hitte | Geen positief effect voor hittestress – er verandert namelijk niets aan de hoeveelheid verharding van het oppervlak. | |
Biodiversiteit | Een infiltratievoorziening in de bodem heeft geen positief effect op biodiversiteit – er wordt geen beplanting toegevoegd. |
Gebiedslabels
De maatregel ‘waterberging in de bodem’ draagt bij aan een goede beoordeling voor de keurmerken NL Gebiedslabel en BREEAM. Hieronder staat beschreven aan welke thema’s van het keurmerk de maatregel bijdraagt:
BREEAM
- Ruimtelijke ordening - extreme neerslag, waarbij de maatregel helpt bij het verwerken van grote hoeveelheden water (waterrobuustheid)
NL-gebiedslabel
- Waterhuishouding – zorgen voor een goede opname en verwerking van water.
- Waterkwaliteit - verbeteren en bewaken van de waterkwaliteit.
Voorbeeld
Door de lage ligging is in de Helmondseweg kans op wateroverlast. Om dit risico kleiner te maken is in de Helmondeseweg en de Aaltje Reddingiusstraat een apart rioolstelsel aangelegd. Ook een deel van het regenwater van de markt is hierop aangesloten. Het ingezamelde regenwater wordt afgevoerd naar een ondergrondse waterberging onder het parkeerterrein in de Aaltje Reddingiusstraat. Vandaaruit zakt het water weg in de bodem.