De gemeente Waalwijk heeft de ambitie om in 2043 klimaatbestendig te zijn. Om dat te bereiken, heeft ze voor de periode 2022 – 2026 een uitvoeringsagenda opgesteld. Hierin staan de activiteiten waarmee Waalwijk samen met inwoners en bedrijven de komende jaren aan de slag gaat. Hieronder lees je hoe de uitvoeringsagenda tot stand is gekomen en met welke activiteiten Waalwijk aan de slag gaat.

Hoe is de uitvoeringsagenda tot stand gekomen?

Waalwijk heeft eerst klimaatstresstesten uit laten voeren om erachter te komen voor welke klimaateffecten de gemeente kwetsbaar is. Hieruit blijkt dat sommige woningen, zorginstellingen, scholen en bedrijven op locaties liggen die kwetsbaar zijn voor wateroverlast. Daarnaast ligt het noordelijke deel van Waalwijk in een gebied dat bij extreem weer zou kunnen overstromen met water uit de Maas. Het centrum en een paar bedrijventerreinen zijn daarnaast gevoelig voor hitte. En de veengebieden in Waalwijk zijn kwetsbaar voor bodemdaling. De gemeente wil deze stresstesten elke zes jaar opnieuw uitvoeren. Op basis van de resultaten kan ze de uitvoeringsagenda dan telkens aanpassen.

Wat waren de resultaten van de risicodialogen?

Na de stresstesten heeft Waalwijk risicodialogen gevoerd. Eerst gebeurde dat binnen de gemeente zelf. Daarna heeft de gemeente informatie opgehaald via enquêtes en gesprekken met inwoners, bedrijven, een woningbouwcorporatie en scholen. De risicodialogen hebben geleid tot een overzicht van knelpunten. Samen hebben de deelnemers deze knelpunten aan de hand van de thema’s wateroverlast, droogte en hitte onderverdeeld in twee categorieën: onwenselijke knelpunten en onacceptabele knelpunten. Voorbeelden van onwenselijke knelpunten zijn onder andere:

• Wegen die niet begaanbaar zijn bij een bui van 60 millimeter. Zo’n bui komt eens in de honderd jaar voor.
• Pompen, gemalen, verwarming en gas die uitvallen bij extreme neerslag.
• Paalrot en schade aan funderingen.
• Te weinig schaduw op routes waar vaak langzaam rijdend verkeer is.

Voorbeelden van onacceptabele knelpunten zijn:

• Putdeksels die bij wateroverlast losraken en omhoog komen.
• Wateroverlast in panden met een zorgfunctie.
• Schade aan vitale en kwetsbare functies door droogte en hitte.
• Hitte in de buurt van verzorgingstehuizen.  

De onwenselijke knelpunten pakt de gemeente aan in combinatie met andere werkzaamheden. Deze werkzaamheden bepalen de snelheid waarmee de gemeente het knelpunt aanpakt. Voor de onacceptabele knelpunten zoekt de gemeente op korte termijn een oplossing. Dat kan ook een tijdelijke maatregel zijn. In elk geval moeten onacceptabele knelpunten voor 2030 opgelost zijn.

Strategie en ambities

Vanuit de Visie duurzaam Waalwijk heeft de gemeente de ambitie om in 2043 klimaatadaptief te zijn. Om dit te bereiken gaat de gemeente niet alleen zelf aan de slag. Ze dwingt ook maatregelen af bij andere partijen, werkt met anderen samen en ze ondersteunt en stimuleert andere partijen, bijvoorbeeld door subsidies te verstrekken. Op deze manier wil Waalwijk drie doelen bereiken:

1. Extreem weer mag niet tot doden of gezondheidsproblemen leiden.
2. Bij extreem weer moet de kans op schade minimaal zijn.
3. De openbare ruimte blijft leefbaar en aantrekkelijk

Wat gebeurt er al aan klimaatadaptatie?

Waalwijk doet al veel op het gebied van klimaatadaptatie. De gemeente doet bijvoorbeeld mee aan Operatie Steenbreek en de Boomfeestdag. Daarnaast stimuleert ze burgerinitiatieven en ze heeft wadi’s en groene parkeerplaatsen aangelegd. Ook heeft Waalwijk een afkoppelsubsidie en een afkoppelcoach. Daarmee helpt ze bewoners om hun regenpijp van het riool af te koppelen.

Wat wil Waalwijk de komende jaren gaan doen?

De komende jaren wil de gemeente klimaatadaptatie in al haar projecten meenemen. Ze ziet klimaatadaptatie als een geleidelijk proces waarbij je elke ingreep in de openbare ruimte moet gebruiken om klimaatbestendiger te worden. Dat doet ze aan de hand van de volgende punten:

• Structurele verankering in beleid: De gemeente verankert klimaatadaptatie in beleid. Bijvoorbeeld in de Leidraad Openbare Ruimte, waarin de uitgangspunten voor de openbare ruimte staan. Ook wil ze in de regio samenwerken om het tekort aan koele plekken op Haven 8 aanpakken. Daarnaast komt in de omgevingsvisie te staan dat je bij nieuwbouw en bij de aanpak van bestaande gebouwen voortaan een regenbui van 60 mm moet kunnen opvangen.
• Onderzoeksmaatregelen: Waalwijk onderzoekt de locaties die na de stresstest gevoelig blijken voor bodemdaling, om te bepalen welke maatregelen daar nodig zijn. Ook gaat de gemeente de Groen Stad-challenge aan, om te kijken hoe groen Waalwijk is vergeleken met andere gemeenten. 
• Samenwerken: Omdat een groot deel van het oppervlak in Waalwijk in privébezit is, wil de gemeente samenwerken met grondeigenaren, inwoners en ondernemers. Om actie te stimuleren wil de gemeente het klimaatbewustzijn in Waalwijk vergroten. Ook wil ze samenwerken met haar partners in de openbare ruimte. Ze heeft gesprekken gepland met onder andere de waterschappen, de hulpdiensten, RWS, nutsbedrijven, zorginstellingen en hoveniers.
• Stimuleren: Waalwijk wil op verschillende manieren klimaatadaptatie faciliteren en stimuleren. Dat doet ze onder meer door afkoppelsubsidies te promoten en subsidie aan te bieden om grote oude bomen te behouden. Ook blijft de gemeente aangesloten bij lopende initiatieven zoals de Week van Ons Water, het NK Tegelwippen, NL Green Deal en Samen doen, Samen groen. Verder wil ze zelf het goede voorbeeld geven door onder meer wadi’s en groene daken aan te leggen. 
• Communiceren: De gemeente wil haar eigen organisatie klimaatbewuster maken. Ook werkt ze de komende jaren aan een heldere communicatiestrategie om bewustwording en gedragsverandering onder inwoners en bedrijven te stimuleren. Hierbij zal ze aansluiten bij duurzaamheidsthema’s zoals energie, afval en circulariteit.

Toegevoegd: 19 maart 2022