In Noord-Brabant lopen de gebieden langs de grotere rivieren en de lagere gebieden in het noorden en westen van de provincie het grootste risico om te overstromen. Door klimaatverandering wordt dat risico groter. Bij een overstroming kunnen de waterdieptes daar oplopen tot meer dan 5 meter. Maar ook andere delen van Brabant kunnen overstromen. Een combinatie van hoge waterstanden in de grote rivieren en veel afvoer in de beken kan opstuwing veroorzaken. Dit kan leiden tot overstromingen van beken en regionale rivieren, zoals de Dommel, de Aa en de Mark.
Hoe sterk stijgen de waterstanden in de grote rivieren?
Volgens de KNMI’23-scenario’s neemt in de winter de gemiddelde neerslag in de stroomgebieden van de Rijn en de Maas toe. Dit zorgt ervoor dat rivieren in de winter meer water afvoeren en de kans op overstromingen toeneemt. Dit blijkt ook uit onderzoek uit 2023 waarin Rijkswaterstaat heeft berekend wat de KNMI-scenario’s betekenen voor de rivierafvoeren in 2050, 2100 en 2150.
Het kaartverhaal ‘Stijging Waterstanden' in de Klimaateffectatlas geeft inzicht in het effect van klimaatverandering op situaties van hoogwater. Op de kaart kun je zien hoeveel de waterstanden tot 2050 kunnen stijgen bij een situatie van hoogwater die eens in de 1000 jaar voorkomt. Deze kaart is nog gebaseerd op het oude WH KNMI’14-scenario. In 2024 zal deze worden geüpdatet voor het KNMI’23-scenario.De waterstand bij zo’n situatie in de Maas van Limburg tot Den Bosch zal tot 2050 stijgen met ongeveer 10 tot 20 centimeter. In de Waal is dit een stuk hoger met meer dan 40 centimeter. Rond de Biesbosch komen de Maas en Waal samen en stijgen de waterstanden ongeveer 30 tot 40 centimeter. Aan de Zeeuwse kust stijgen de waterstanden ongeveer 20 tot 30 centimeter. In de Oosterschelde blijft de stijging naar verwachting beperkt tot maximaal 10 centimeter.
De afbeelding hierboven laat zien hoeveel de waterstanden van de grote rivieren in Noord-Brabant tot 2050 kunnen stijgen bij een situatie van hoogwater die eens in de 1000 jaar voorkomt. De afbeelding is een uitsnede voor Noord-Brabant van de kaart ‘Stijging waterstanden’ uit de Klimaateffectatlas.
Welke gebieden in Noord-Brabant kunnen overstromen vanuit de grote rivieren?
De gebieden direct langs de grotere rivieren lopen het grootste risico om te overstromen. De waterdiepte kan daarbij sterk variëren: van minder dan een 0,5 meter tot meer dan 5 meter. Daarnaast kan de regio rondom Den Bosch overstromen, waarbij de waterdiepte kan oplopen tot ongeveer 5 meter. Ook het gebied tussen Den Bosch en Oss kan overstromen met vergelijkbare waterdieptes, maar de kans is hier iets kleiner. Verder loopt het lagere gebied ten noorden van Roosendaal en Breda een middelgrote kans om te overstromen. De maximale waterdieptes zijn hier wat lager: vooral tussen 0,5 en 1,5 meter. Maar in dat gebied zijn ook een paar locaties waar de waterdieptes kunnen oplopen tot maximaal 2 tot 5 meter. In de kaartverhalen ‘Overstromingsdiepte’ en 'Plaatsgebonden overstromingskans' in de Klimaateffectatlas vind je meer gedetailleerde informatie over lokale overstromingskansen en maximale waterdieptes.
