De Boschdijk in Eindhoven, gelegen in het stadsdeel Woensel-Zuid, was toe aan een grondige herinrichting. De bestrating was versleten en het straatbeeld weinig aantrekkelijk vanwege het gebrek aan groen. De rommelige inrichting beperkte de oversteekbaarheid en de dominantie van auto’s maakte de straat onprettig voor voetgangers en fietsers. Om de verkeersveiligheid voor alle weggebruikers te verbeteren en een betere berging en afvoer van regenwater te realiseren, besloot de gemeente Eindhoven de Boschdijk opnieuw in te richten. Dit project werd uitgevoerd met als doel een balans te vinden tussen de behoeften van de gebruikers van deze belangrijke route naar het stadscentrum. Én om deze route groener en aantrekkelijker te maken.

Aanpak en Resultaten 

In totaal is een oppervlakte van 31.000 m² opgeknapt, wat vergelijkbaar is met vier voetbalvelden. Van dit oppervlak is 8.500 m² omgevormd tot groen. Dit betekent dat ruim 27% van het totale oppervlak nu groen is, meer dan twee keer zoveel als voorheen. Daarnaast is 1.000 m² verhard met grasbetontegels, waarmee 75 parkeerplaatsen zijn aangelegd. De verlaagde bermen kunnen nu 850 m³ water opvangen en dienen zo als buffer tegen wateroverlast bij hevige regenval.

Na de herinrichting staan er 100 bomen langs de Boschdijk, twee keer zoveel als voorheen. Van de bestaande bomen zijn 21 rode esdoorns behouden gebleven en 79 nieuwe bomen zijn geplant, waaronder esdoorns, essen, berken, gleditsia’s, amberbomen en wilgbladige eiken. De bomen gaan de opwarming van het asfalt en andere verharding tegen door schaduw te bieden. Daarnaast nemen de bomen het hemelwater op dat in de wadi’s wordt opgevangen. Ze geven dit vocht af aan de directe omgeving en aan de atmosfeer. Dit heeft een groot verkoelend effect op de hoog stedelijke omgeving.

Voor de aanleg van de wadi's zijn 29 bomen gekapt. Daarnaast zijn er circa 65.000 planten aangeplant, waaronder verschillende siergrassen en bloeiende planten zoals vrouwenmantel, aster, salvia, lobelia en wederik. In samenwerking met de aangrenzende eigenaren en woonstichting ‘thuis zijn 57 geveltuintjes aangelegd, wat heeft bijgedragen aan de vergroening van de omgeving.

Samenwerking

Voor de herinrichting van de Boschdijk hebben diverse partijen samengewerkt, waaronder:

1. Gemeente Eindhoven - De gemeente was de hoofdaannemer en coördinator van het project.
2. Woonstichting 'thuis - Samen met de gemeente werkte de woonstichting aan het vergroenen van de gevels langs de Boschdijk.
3. Dutch Charge - Deze partij was verantwoordelijk voor de pilot van het integreren van laadpunten voor elektrische auto's in lichtmasten.
4. Stichting Struikroven - Organiseerde de Struikroofactie waarbij buurtbewoners planten uit de middenberm konden meenemen.
5. Denktank Boschdijk – Bestond uit vertegenwoordigers uit de straat en omliggende buurten die meehielpen met opstellen van de herinrichtingsplannen.

Betrokkenheid van de buurt

Voordat het voorlopig ontwerp werd gepresenteerd, zijn gemeenteambtenaren de buurt ingegaan om wensen op te halen rondom de herinrichting van de Boschdijk. Er werd een enquête gehouden die door 160 geïnteresseerden werd ingevuld. Ook werd er een oproep gedaan aan de buurt om mee te denken. Een groep van negen mensen, bestaande uit omwonenden uit Limbeek en Hemelrijken en bewoners van de Boschdijk, meldde zich aan. Deze Denktank kwam vijf keer samen om het ontwerp te bespreken en te verfijnen.

Tijdens deze bijeenkomsten werd vooral gesproken over het creëren van een mooie, groene straat; een veilige straat met minder overlast en goede oversteekplaatsen; en fietsverkeer dat over de parallelwegen in beide richtingen rijdt. In 2022 zijn de plannen voor de herinrichting van de Boschdijk afgerond en tijdens een informatieavond aan de buurt gepresenteerd. In mei 2023 werd de start van de uitvoering gevierd met een struikroofactie: Bewoners konden de bestaande planten uitgraven en een tweede leven geven in de eigen tuin. Een jaar later werd de groene stadsboulevard Boschdijk met bewoners en andere betrokken partijen feestelijk geopend.

Leerpunten

Een grootschalige herinrichting zoals die van de Boschdijk vereist samenwerking met veel partijen, elk met eigen belangen die soms tegenstrijdig kunnen zijn. Het is cruciaal om de definitie- en ontwerpfase van een project goed te benutten om te voorkomen dat deze belangen in een later stadium de uitvoering frustreren of het eindresultaat negatief beïnvloeden. Dit vraagt om veel afstemming, overleg en het maken van onderbouwde keuzes.

De Boschdijk is een belangrijke toegangsweg naar het centrum van Eindhoven, een busroute en een route voor hulpdiensten. Dit stelde eisen aan de inrichting die minder ruimte overlaten voor andere ruimteclaims zoals groen en water. Veel bewoners wilden autovrije fietspaden, maar er kwamen op sommige plekken toch ventwegen omdat er aan de Boschdijk ook geparkeerd en bevoorraad moet worden.

Conclusie

De herinrichting van de Boschdijk heeft geleid tot een groene en veilige stadsboulevard. Door de gezamenlijke inspanningen van de gemeente Eindhoven, Woonstichting 'thuis, Dutch Charge, Stichting Struikroven en buurtbewoners is een aantrekkelijke en functionele omgeving gecreëerd die bijdraagt aan de leefbaarheid en klimaatadaptatie van de stad. De Boschdijk is nu een voorbeeld van hoe stedelijke herinrichting kan leiden tot verbeteringen op het gebied van verkeersveiligheid, groenvoorziening en waterbeheer.

Toegevoegd: 15 augustus 2024