Het klimaat verandert erg snel: de temperaturen nemen wereldwijd snel toe en het klimaat wordt steeds extremer. De veranderingen gebeuren zo snel dat de ecosystemen op aarde niet goed mee kunnen veranderen. Klimaatverandering heeft gevolgen voor de natuur en voor de mens. Wat zijn de gevolgen voor Noord-Brabant? En wat zijn de belangrijkste wereldwijde gevolgen?
Wat zijn de gevolgen voor Noord-Brabant?
Door klimaatverandering neemt in Noord-Brabant de kans op wateroverlast, droogte, hitte en overstromingen toe. De gevolgen zijn niet overal hetzelfde. Hieronder lees je meer over de regionale verschillen in onze provincie en de gevolgen van klimaatverandering voor verschillende sectoren.
Hoe verschillen de gevolgen per gebied?
Omdat Brabant uit verschillende landschappen bestaat, verschillen de effecten van klimaatverandering per gebied. Bijna driekwart van de provincie bestaat uit hoge zandgronden. In deze gebieden is het risico op droogte groot: de zandige bodem droogt snel uit en water kan moeilijker worden aangevoerd. Daar staat tegenover dat deze gebieden minder kwetsbaar zijn voor wateroverlast. Regenwater kan hier makkelijker in de grond wegzakken. Andere delen van Noord-Brabant bestaan uit lager gelegen klei- en veengronden. Water kan moeilijk in deze bodems wegzakken, waardoor er een groot risico is op wateroverlast. Daarnaast kan droogte in deze gebieden zorgen voor extra bodemdaling. Om overlast en schade tijdens natte en droge periodes te beperken, moet water in Noord-Brabant meer de ruimte krijgen. In de klimaateffectatlas van Brabant lees je meer over de gevolgen van een heter, natter en droger Brabant. De kaarten laten zien welke gebieden met welke gevolgen te maken kunnen krijgen. Daarnaast helpt ook de landelijke Klimaateffectatlas om een eerste indruk te krijgen van de gevolgen van klimaatverandering voor je eigen gebied.
Wat zijn de gevolgen voor de verschillende sectoren?
Bij verschillende sectoren kan klimaatverandering overlast of schade veroorzaken. Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor de gezondheid, de veiligheid en de economie. Als we niets doen, levert dat risico’s op voor alle sectoren. Denk bijvoorbeeld aan de veranderende samenstelling van soorten in de natuur, de extra schade aan gewassen in de landbouw en gezondheidsrisico’s door meer allergieën. In de Klimaatstresstest provincie Noord-Brabant worden de gevolgen van klimaatverandering voor verschillende thema’s en sectoren uitgebreid besproken. Daarnaast geven de bollenschema’s van de Nationale Adaptatiestrategie (NAS) een overzicht van de gevolgen voor de verschillende sectoren. De bollenschema’s zijn beschikbaar per klimaattrend: het wordt warmer, het wordt natter, het wordt droger en de zeespiegel stijgt. En er is een bollenschema voor elke sector. Met de NAS Adaptatietool kun je je eigen bollenschema samenstellen.
Wat zijn belangrijke wereldwijde gevolgen?
Klimaatverandering is een wereldwijd probleem. Het klimaat verandert overal en iedereen zal de gevolgen merken. Toch zijn er grote regionale verschillen: het klimaat verandert niet overal even snel en in sommige gebieden zijn de gevolgen groter. Het zijn vooral de armere landen die het meest kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Zij hebben vaak niet het geld en de technologie om zich aan te passen. Tegelijk zijn het de rijke landen die de meeste broeikasgassen uitstoten. Zij zijn daarmee de grootste veroorzakers van klimaatverandering.
Belangrijke wereldwijde gevolgen zijn:
- Zeespiegelstijging zal meer overstromingen veroorzaken. Vooral dichtbevolkte kustgebieden en rivierdelta’s in armere landen zijn erg kwetsbaar. Ook lopen kleine eilanden in de Stille Oceaan, zoals Tuvalu, een kans om helemaal onder de zeespiegel te verdwijnen.
- Een droger klimaat zal in sommige delen van de wereld drinkwater- en voedseltekorten veroorzaken. Dit zorgt voor honger, ondervoeding en uitdroging.
- Door de snelle veranderingen in het klimaat sterven dieren- en plantensoorten uit. Hierdoor neemt de biodiversiteit af. Volgens het Wereld Natuur Fonds (WNF) is er een kans dat een derde van alle plant- en diersoorten binnen een eeuw uitsterft. Ook in Nederland merken we de gevolgen: volgens het WNF zijn sinds 1990 de wilde dierenpopulaties hier gehalveerd.
- De toename van CO2 veroorzaakt oceaanverzuring, waardoor koraalriffen kunnen afsterven. Omdat koraalriffen belangrijke leefgebieden zijn voor vissen, kunnen vispopulaties afnemen. Dit heeft ook gevolgen voor de visserij.
- De kans op bosbranden neemt toe en woestijnen breiden uit. Steeds meer mensen moeten gebieden verlaten die onbewoonbaar zijn geworden. Drinkwater- en voedseltekorten als gevolg van de toenemende droogte dragen daaraan bij. Mensen die vluchten als gevolg van veranderingen in het klimaat, noemen we klimaatvluchtelingen.