Door klimaatverandering krijgt de provincie Noord-Brabant vaker en heviger te maken met wateroverlast, hitte, droogte en overstromingen. Dit heeft ook invloed op onze provinciale wegen en fietspaden, en de bruggen, bermen en verlichting die daarbij horen. Deze infrastructuur kan beschadigen en zelfs onbegaanbaar of onbereikbaar worden. Op deze pagina lees je welke effecten klimaatverandering kan hebben op de infrastructuur en wat de provincie doet om de infrastructuur aan het veranderende klimaat aan te passen.
Hoe kan extreem weer infrastructuur verstoren of beschadigen?
Extreem weer kan ervoor zorgen dat wegen en fietspaden onveilig, onbegaanbaar of zelfs onbereikbaar worden:
- Droogte: Als het lange tijd droog is geweest, zijn bomen kwetsbaar. Ze kunnen daardoor eerder doodgaan. Ook kunnen ze dan sneller omvallen tijdens een storm. Verder ontstaan er door droogte in de zomer vaker berm- en natuurbranden langs de wegen.
- Hitte: Door hitte kunnen beweegbare bruggen vast komen te zitten. Ook kunnen betonplaten tegen elkaar aandrukken waardoor ze omhoogkomen en soms over elkaar heen gaan schuiven. Dit noemen we ook wel betonspatting. Betonspatting kan gevaarlijk zijn voor de auto’s die eroverheen rijden.
- Extreme neerslag: Door extreme neerslag kunnen tunnels onbegaanbaar worden. Daarnaast kan er door piekbuien meer water op de weg komen te staan, waardoor auto’s onbestuurbaar kunnen worden (aquaplaning). Aquaplaning kan leiden tot vertraging op de weg en tot verkeersonveilige situaties. Een klimaatstresstest geeft een eerste indruk van welke provinciale wegen onbegaanbaar kunnen worden door extreme neerslag.
In de winter heeft klimaatverandering ook een positieve invloed: door de zachtere winters valt er minder sneeuw en ijzel, waardoor er minder gestrooid hoeft te worden.
Wat doet de provincie om de infrastructuur klimaatbestendiger te maken?
De provincie Brabant heeft de wettelijke taak om de provinciale infrastructuur te beheren en onderhouden. Dat betekent dat ze zorgt voor 550 kilometer aan provinciale wegen en 540 kilometer aan fietspaden, met de bijbehorende bruggen, bermen en verlichting. Ze beheert en onderhoudt deze infrastructuur dagelijks en repareert en vervangt infrastructuur als dat nodig is. De provincie voert de volgende acties uit om de infrastructuur klimaatbestendiger te maken:
- In de Koers Mobiliteit 2030 heeft de provincie afgesproken dat ze zorgt voor een klimaatbestendige infrastructuur. Daarvoor heeft ze in 2021 een klimaatstresstest uitgevoerd. Die geeft een eerste indruk van hoe groot de risico’s van klimaatverandering kunnen zijn voor de provinciale infrastructuur. Aanvullend op deze klimaatstresstest heeft de provincie in 2023 een klimaatstresstest voor de risico’s van extreme neerslag op provinciale wegen uitgevoerd. Op basis daarvan voert ze de risicodialoog over welke wegen aangepast moeten worden zodat ze begaanbaar blijven bij een hoosbui van 30 mm of een ‘klimaatbui’ van 70 mm in een uur.
- Daarnaast laat de provincie aanvullend onderzoek doen, bijvoorbeeld naar hoe kwetsbaar tunnels of bomen zijn voor het veranderende klimaat. Zo kunnen niet alle bomen goed tegen lange periodes van hitte en droogte. En niet alle tunnels kunnen genoeg water wegpompen tijdens de hevige hoosbuien die tegenwoordig steeds vaker voorkomen.
Op basis van deze klimaatstresstesten, aanvullende onderzoek en risicodialogen bepaalt de provincie welke risico’s ze moet aanpakken en wat voor maatregelen daarbij passen.
Voorbeelden van maatregelen om infrastructuur klimaatbestendiger te maken
Voorbeelden van maatregelen die de provincie neemt om de infrastructuur aan te passen aan het veranderende klimaat:
- De provincie ruimt het maaisel in de berm goed op, zodat het geen vlam kan vatten. Een bermbrand kan namelijk heel makkelijk ontstaan als het lang droog en heet is geweest. Dan kan een vonk vanaf de weg al voldoende zijn om een natuurbrand te veroorzaken.
- De provincie zoekt naar slimme manieren waardoor de bomen beter tegen periodes van droogte en hitte kunnen. Soms kan dat door jongere bomen te planten omdat die beter aanslaan tijdens droogte. En de provincie kijkt bijvoorbeeld ook per locatie welke boomsoort daar het meest geschikt is.
- De provincie verhoogt de pompcapaciteit van oudere tunnels, om te voorkomen dat ze kunnen vollopen met water.
Verder houdt de provincie de ontwikkelingen van asfalt met een witte steensoort in de gaten. Een lichtere kleur asfalt kan er namelijk voor zorgen dat de wegen minder opwarmen. Daarnaast kan de provincie op plekken die erg heet kunnen worden, bomen toevoegen voor extra schaduw.
Wat doet de provincie als infrastructuur verstoord is?
De provincie heeft een team van weginspecteurs dat dagelijks op pad gaat om ervoor te zorgen dat mensen veilig van A naar B kunnen reizen op de provinciale wegen. Als er een ongeluk gebeurt of als iemand met pech langs de weg komt te staan, nemen de weginspecteurs allerlei maatregelen om de weg zo veilig en snel mogelijk weer vrij te krijgen. Dat doen ze ook als infrastructuur plotseling beschadigt of onbegaanbaar wordt door hitte, droogte, hevige regen, een hevige storm of een overstroming.