Effecten
Klimaatverandering heeft impact op de ICT en telecomsector. Deze sectoren zijn cruciaal voor diverse maatschappelijke functies zoals gezondheid, veiligheid en sociaal en economisch welzijn. Denk hierbij aan de vaste en mobiele telecommunicatie-infrastructuur, radiocommunicatie voor scheepvaart, satelliet en de communicatie-infrastructuur voor hulpverlening, crises en rampen. Bovendien is ICT een cruciaal onderdeel van andere vitale infrastructuren, zoals financiële transactiesystemen en de aansturing van energie-, (drink)water-, voedsel- en transportsystemen. Verstoringen in deze sector kunnen tot maatschappelijke ontwrichtingen leiden en/of tot economische schade.
Het bollenschema van de NAS geeft een overzicht van hoe klimaatverandering de sector kan beïnvloeden. Dit schema laat bovendien de integraliteit van het klimaatadaptatievraagstuk zien; klimaateffecten beïnvloeden immers vaak meerdere sectoren.
De effecten op de ICT-sector zijn onzeker, niet alleen omdat klimaateffecten onzeker zijn, maar omdat de sector zich razendsnel ontwikkelt. In het kort zijn mogelijke klimaateffecten:
- Snellere veroudering componenten
Weersextremen en -wisselingen tussen weertypen kunnen componenten van de fysieke ICT-infrastructuur sneller doen verouderen, bijvoorbeeld door hoge temperaturen, droogte en extreme neerslag.
- Signaaldemping/-storing
In het geval van (extreme) neerslag kunnen microgolfsignalen worden gedempt en mobiele-telecommunicatiesignalen worden verstoord. In een extreem geval kan de verbinding helemaal wegvallen. Ook extreme wind kan storingen veroorzaken door afwijkingen in de uitlijning van zend- en ontvangstantennes.
- Beschadiging kabels door grondzetting en ontwortelen van bomen
Afwisselingen van meer extreme droge en natte omstandigheden kan de ondergrondse kabels belasten door grondzetting waardoor kabels beschadigd raken en zelfs kunnen knappen. Hiernaast kunnen bomen die vatbaar zijn voor extreme wind (deels) omvallen en met hun wortelstelsel kabels en leidingen meetrekken of antennemasten beschadigen. Bomen die langdurig in natte of juist droge grond hebben gestaan, zijn hier meer vatbaar voor.
- Blikseminslagschade
Blikseminslag kan de hoogspanningsmasten, elektronische apparatuur en kabels in de grond beschadigen. Door klimaatverandering neemt het aantal blikseminslagen toe bij stormen.
- Mechanische schade masten en antennes
Extreme windstoten kunnen mechanische schade veroorzaken aan antenne- en zendmasten waardoor bijvoorbeeld de mobiele communicatie uitvalt.
- Aantasting ICT apparatuur
Het goed functioneren van ICT-apparatuur hangt af van de luchtvochtigheid en temperatuur. Te droge omstandigheden vergroten het risico van schade door statische elektriciteit. Te vochtige omstandigheden leiden tot storingen door condensvorming. Hiernaast gaat veel ICT-apparatuur uit van een ‘optimale’ temperatuur. Langdurige en meer extreme temperaturen kunnen de koelcapaciteit overstijgen waardoor apparatuur beschadigd raakt of uitvalt.
- Verstoring energielevering
In tijden van hitte worden koelsystemen meer gebruikt waardoor de energiebelasting toeneemt van de elektriciteitsdistributiekabels naar plekken waar computers en netwerk– en schakelinfrastructuur staan opgesteld. Dit verhoogt het risico op kabelsmelt en -storingen voor kleinere objecten. Bovendien kunnen, in een extreem geval, leveranciers genoodzaakt zijn om de energielevering stop te zetten door koelingsproblemen bij de elektriciteitsgeneratie.
- Legionella/biologische besmettingen
Bij langdurige hitte kunnen bij slecht onderhouden airconditioningsystemen bronnen van micro-organismen ontstaan. Dit kan leiden tot bijvoorbeeld besmettingsgevaar van legionella. Wanneer het onduidelijk is waar de bron zich precies bevindt, kan er worden besloten dat alle airconditioningsystemen uitgeschakeld moeten worden, waaronder ook vitale ICT-operators.
- Wateroverlast voor ICT toepassingen op kelder- en straatniveau
Straatkasten, schakelkasten en accu’s kunnen beschadigd raken wanneer ze onder water komen te staan door bijvoorbeeld extreme regenval. Dergelijke kasten zijn vaak niet waterdicht. Het gebied waar deze voorzieningen betrekking op hebben zijn vaak relatief beperkt, maar met meer extreme neerslag neemt de kans hierop wel toe. Hiernaast kunnen ondergronds geplaatste ICT-installaties te maken krijgen met wateroverlast. ICT-installaties staan vaak in kelders, zoals airconditioning, accu’s en noodgeneratoren. Bij extreme neerslag kan water via kelderafritten en ventilatiegaten binnendringen. Dit kan ernstige schade opleveren met een relatief grote impact.
- Overstroming van sleutelobjecten
Vitale ICT-voorzieningen kunnen beschadigd raken of uitvallen wanneer er water kan indringen door overstroming. Denk bijvoorbeeld aan dataopslag, computer-, netwerk- en schakelapparatuur. Ook kan de elektriciteitsinfrastructuur, waar ICT sterk van afhankelijk is, beschadigd raken bij overstroming. Dit heeft een grote impact waarbij mogelijk langdurige herstelwerkzaamheden nodig zijn.
